Birleşmiş Milletler (BM) tarafından yayınlanan İnsani Gelişme Endeksi’ne nazaran Covid-19 pandemisi, Ukrayna’daki savaş ve iklim değişikliği global kalkınmayı bilakis çevirdi. Endeks,1990 yılında bir refah ölçüsü olarak GSYİH’nın ötesine bakma gayretiyle başlatıldı.
İSVİÇRE ZİRVEDE
İsviçre, bu yıl 84 yıllık ömür beklentisi, eğitimde harcanan ortalama 16, 5 yıl ve kişi başı ortalama 66 bin dolar yıllık gelir ile endeksin başında yer aldı.
Listenin sonunda ise ortalama hayat mühletinin 55 olduğu Güney Sudan var. Doğu Afrika ülkesinde beşerler okulda ortalama yalnızca 5,5 yıl harcıyor ve yılda 768 dolar kazanıyor.
Endeksin birinci yayınladığı yıldan bu yana geçen süreç boyunca birçok ülke krizlerle karşı karşıya kaldı ve listede geriye yanlışsız kaydı. Lakin global eğilim daima olarak üst hakikat hareket etti. Geçen yıl, hesaplamalar başladığından bu yana endeksin genel olarak birinci düşüşü oldu ve bu yılın sonuçları bu düşüş eğilimini pekiştirdi.
Endeks, ayrıyeten pandemi savaş ve global ısınmanın tesirlerinin sistemsiz olduğunu gösterdi. Güçlü ülkelerin üçte ikisi geçen yıl toparlanırken, oburlarının birden fazla krize sürüklenmeye devam etti.
80 ÜLKE ÖNEMLİ BİR KRİZLE KARŞI KARŞIYA
Öte yandan, bu yılki endeks 2021 datalarına dayanıyor. Müelliflerinden Achim Steiner, 80’den fazla ülkenin ulusal borçlarını ödemekte sorun yaşadığına dikkat çekerek, “Ancak 2022’nin görünümü daha dehşetli. 80 ülkenin bu çeşit bir krizle yüzleşmekten bir adım ötede olması çok önemli bir ihtimal. Birkaç yıl içinde ortaya çıkacak olan derin bozulmalar öngörüyoruz” dedi.
