“Gönül Yarası”, “Reis Bey”, “Kanlı Nigar”, “Kuruluş Osmancık” ve “Süper Baba” isimli üretimlerde canlandırdığı rollerle Türk sinemasının unutulmaz isimleri ortasına giren Sümer Tilmaç, Türk izleyicisinin gönlünde yer edindi.
Başarılı karakter oyuncusu, 15 Temmuz 1948’de Malatya’da dünyaya geldi. Giritli Hasan Beyefendi ile Türkmenistan göçmeni Rehber Hanım’ın çocuğu olan Tilmaç, 1964’te Arena Tiyatrosu’nda oyunculuğa başladı.
İstanbul Belediye Konservatuvarından 1968’de mezun olan sanatçı, Münir Özkul ve Gazanfer Özcan’ın öğrencisi olarak yetişti ve mesleği boyunca Türk tiyatrosu ve sinemasının sevilen isimleriyle tıpkı sahnede buluştu.
Yaptığı bir açıklamada anne ve babasının da tiyatroya çok meraklı olduğunu aktaran Tilmaç, “Her yerde kesinlikle bir oyun oynuyorlardı. Annem bana gebeyken ben sahneye çıkmışım. O yüzden sahne hayatım biraz daha fazla” sözlerini kullanmıştı.
“OYUNCULUKTA MÜNİR ÖZKUL VE GAZANFER ÖZCAN’DAN ETKİLENDİ
Sümer Tilmaç, hayatı boyunca 63 tiyatro oyununda sahne aldı. Sadık Şendil tarafından yazılan “Yedi Kocalı Hürmüz” yapıtında de rol alan usta oyuncu, tekrar Şendil’in kaleme aldığı “Kanlı Nigar” oyununda ise başrolleri Münir Özkul ve Altan Karındaş ile paylaştı.
Oyunculukta en fazla Münir Özkul ve Gazanfer Özcan’dan etkilendiğini her fırsatta lisana getiren sanatçı, sinemada birinci olarak 1966’da Tanju Korel ile Sibel Göksel’in başrolü paylaştığı “Eşkıya” sinemasında rol aldı.
Oynadığı sinemalarda birçok defa berbat adam karakterini canlandıran sanatçı, yaptığı bir açıklamada, bu mevzudaki niyetlerini şöyle lisana getirmişti:
“Almanlarla, Fransızlarla, İtalyanlarla, Amerikanlarla sinemalarda oynadım. Fransızların vodvil tiyatrosunun biraz içindeyim. Fransızlar bütün aktörlere ‘komedyen’ der. Bizdeki güldürü anlayışı ise farklıydı. Biraz yamuk olacaktınız, kulağınız diğer bir yerde, gözünüz şaşı olacaktı. Biz bunlara gülerdik, bu türlü algımız vardı. O nedenle o vakitler bana makûs adam rolünü layık gördüler. Neyse ki bu durum yavaş yavaş değişiyor. Makûs adam rolleriyle başladım, artık ise bu türlü devam ediyor. Yarın bakarsınız tekrar makus adam rollerine dönerim. Bu durum, oyuncu olmanın gerektirdiği bir zorunluluktur. Artık makûs adam rollerini oynayanlara bakıyorum ve hiçbirini beğenmiyorum”
Sanatçı, 1993-1997 ortasında yayımlanan ve büyük beğeniyle izlenen “Süper Baba” dizisinde canlandırdığı rolle dikkati çekti.
“Reis Bey”, “Kuruluş Osmancık”, “Osmanlı Cumhuriyeti”, “Meraklı Köfteci”, “Vatandaş Rıza”, “Ah Hoş İstanbul”, “Gırgıriye”, “Kılıbık”, “Damga”, “Acı Dünyalar”, “Kahpe Bizans”, “Hemşo” ve “Çakallarla Dans” isimli yapımlards da oynayan sanatçı, 210’dan fazla sinema ve dizide rol aldı.
KALP KRİZİ SONUCU VEFAT ETTİ
“Karaoğlan” isimli televizyon dizisinde de oynayan sanatçı, “Son” sinemasındaki rolüyle 2002’de verilen 7. Sadri Alışık Ödülleri’nde “En Düzgün Yardımcı Erkek Oyuncu” mükafatını aldı.
Kendi yazdığı “Ispanaktan Nağmeler” isimli sinema için 2005’te direktör koltuğuna oturan usta oyuncu, sinemanın başrolünü de kendisi üstlendi.
Sümer Tilmaç, 2010’da vizyona giren, Murat Şeker’in direktörlüğünü üstlendiği “Çakallarla Dans”‘ın akabinde ortalarında “İkizler Firarda”, “Şenlikname: Bir İstanbul Masalı”, “Pak Panter”in de olduğu sinemalarda rol aldı.
Katıldığı bir düğünde geçirdiği kalp krizi sonucu 12 Haziran 2015’te hayatını kaybeden sanatçı, vefatından evvel “Polis Akademisi: Alaturka” ile “Zilin Sesi” sinemaları için kamera karşısına geçti.
Tilmaç’ın cenazesi Karacaahmet Mezarlığı’nda toprağa verildi. Usta oyuncunun kardeşi Cet Tilmaç da Almanya’da geçirdiği kalp krizi sonucu 2007’de hayata veda etmişti.
YAŞAMINI, “SÜMERCE” İSİMLİ OYUNUNDA İŞLEDİ
Hayat öyküsünü eğlenceli bir lisanla kaleme alan Tilmaç, vefatından kısa bir müddet evvel,”Sümerce” isimli güldürü oyununu sanatseverlerle buluşturdu. Sahnedeki 50. yılını da Sümerce ile kutlayan sanatçı, oyuna ait şu değerlendirmeyi yapmıştı:
Anılar, yaşanmışlıklar enteresan. Bir şeyler berbatmış üzere yaşanıyor ama ortadan vakit geçtiğinde mizah oluyor. Bizim de o denli oldu. Bir vakitler meşakkat diye yapılan her şeyi, bugün bakıldığında ortadan geçen vakit içinde çok diğer noktalarda düşünmeye başlıyorsunuz. O da çok hoş oluyor.
Tilmaç, kendisine daima, “Anılarını muharrir mısın?” diye sorulduğunu aktararak, “Ben de onlara daima şöyle bir karşılık verdim: Yazmak yerine sahnede bunu anlatmak istiyorum. Yeterli ki de o denli demişim ve o denli yapmışım.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Karakter oyuncusu olarak canlandırdığı her rolle akıllarda yer edinen sanatçı, katıldığı bir televizyon programında, oyunculuğun emek işi olduğuna işaret ederek şunları kaydetmişti:
Benim de hoşuma giden, unutamadığım sinemalar hangileri diye sorduklarında, ‘Para alamadığım sinemalar.’ diyorum. Bizim mukadderatımızda bu türlü bir şeyler var. Biz bu işten para kazanmaya değil, bu işi yapmaya gelenlerdeniz. Bunu da yüreklilikle söylüyorum. Natürel ki hayatımızı idame ettirmek manasında para kazandığımız işler de oluyor.
Tony Curtis ve Anthony Quinn ile “Paralı Askerler” sinemasında rol alan sanatçı, vefatından 10 gün evvel katıldığı bir televizyon programında oyunculuk yapmaktan duyduğu memnunluğu anlatırken “Özellikle gençlerle beraberseniz ve hala oyunculuk yapıyorsanız, bu durum insanı nitekim çok motive ediyor. Hayatın çok hoş bir sürecini yaşıyorsunuz demektir. Zira hala bir işi insanını yapabilmesi yahut telefonunun çalıp bir sinemaya çağırılması bizim yaşlarımızdaki oyuncular için önemli” tabirlerini kullanmıştı.
