Londra’da yaşayıp üreten, renkler ve geometrik biçimlerle bizi soyut fotoğrafların dünyasının içine çeken Selma Parlour ile buluştuk.
Selma Parlour’un işleri bugüne kadar Saatchi Gallery, Royal Academy of Arts’ta sergilenmişti. Daha önce Pi Artworks İstanbul’da da standına denk gelmiş olabilirsiniz, “Activities for the Abyss” 2020’de düzenlenmişti. Thames & Hudson onu geleceğin 100 ressamından biri olarak seçti. Kalemle çizilmiş üzere görünen yahut baskı izlenimi veren yağlıboya fotoğraflarıyla tanınıyor. Parlour’un çalışmalarındaki karakteristik parlak renk üniteleri, özenle gölgelendirilmiş şeritler, şematik alanlar ve dokunsal yüzeylerden örnekler içeriyor. Renklerinin ve ilhamın dünyasına dalıyoruz birlikte.
Tamamıyla renkler üzerine heyeti bir sanatsal pratiğiniz var. Nedir renklerin büyüsü?
Renkler joker üzere. Öbür sanatkarlara duyduğum büyük hayranlığımın ana sebebi de çoklukla renkleri kullanma ustalıklarından kaynaklanıyor. Georges Seurat’ın fotoğraflarında renkler birbiriyle harmanlanmamıştır ancak siz onlara baktığınızda öyle görürsünüz. Renk; ışığa, yüzeye, uygulamaya, viskoziteye, şeffaflığa yahut opaklığa bağlıdır. Van Gogh’un yeşilleri yanında kesinlikle turuncu arar gözler. Monet bize çizgiden önce rengi görmeyi öğretti. Seurat, o renk aralıklarından yararlanır. Renkle ilgili sorular beni ayakta tutuyor ve meşgul ediyor. Çarpıcı tesirleri her seferinde beni şaşırtıyor. Bir rengin başkasının tesirini değiştirmesi muazzam.
Yaptığınız işler için soyut sanat diyebilir miyiz?
Soyut fotoğraf, fotoğrafın üç boyutlu alanı temsil etme becerisinin tersine, gerçek biçimlerin fikri etrafında birleşir. Ben işlerimde kesik bir alan derinliğine devam ederken, yanılsamayı ortadan kaldırmıyorum. Fotoğraflarıma diyagramatik olarak yaklaşma sebebim öğrendiğim matematik ve mimari bilgilere dayanıyor. İllüzyon, yüklü olarak ardışık (ancak eşit) gölgeli renk bantlarım aracılığıyla şematize ediyorum fikirleri. Çelişkili gölgeleme kübistlerin görev alanını canlandırırken, Mondrian’dan sonra gölgeler modernistlere daha yabancı gelmeye başlamıştır.
İşlerinizin merkezindeki geometriler bana mimariyi de çağrıştırıyor. Size ilham veren mimarlar kimler?
Kesinlikle, brütalist mimariden 18. yüzyıl İngiltere şatolarını anımsatan süslü yapılara kadar birçok mimari örnek bana ilham veriyor. Favorim Padua, İtalya’da bulunan Giotto’nun Cappella degli Scrovegni isimli manastırı. 1303 dolaylarında yapılmış. Dış cephesi büsbütün tuğlalarla kaplı. Muazzam fresklere sahip, çok uzun fakat bir o kadar da şık bir yapı. Giotto da var olan gereçleri trompe l’oeil’le illüzyon yaratarak onları bize farklı bir gözle tanıtıyor. Gerçek ve hayali olan, mimari ve fotoğraflar ortasındaki sonları muğlaklaştırıyor. Giotto’dan bu işi yapmasını isteyen işvereni için para hiç sorun değildi. Pekala o vakit sizce neden gerçek ve etkileyici mermerler kullanmadı Giotto? Çünkü o vakit bakanı bu kadar heyecanlandırmayacaktı. (Bu ortada, meraklısına bir not; Şapel, Giotto’nun ve Batı sanatının önemli bir şaheseri olarak kabul edilen bir fresk döngüsüne mesken sahipliği yapıyor. 2021’de, Padua şehir merkezindeki sekiz tarihi binanın da dahil olduğu 14. yüzyıl fresk döngülerini kapsayan UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak listelendi.)
Selma Parlour işleriyle farklı görme biçimleri yaratıyor biz izleyicileri için. Mimari, sanal ve uzaysal keşiflere diyagramsal yaklaşımı sayesinde çıkıyoruz.
Çalışmalarınıza bir mühlet baktıktan sonra üzerindeki derinlikler ve haller sizi farklı bir boyuta taşıyor üzere. Sergileneceği noktaları düşünerek mi üzerlerinde çalışıyorsunuz?
Bugüne kadar, mimariyi en çok Soho Square’de yer alan House of Saint Barnabas’ın ana yemek odasında sergilenen işlerimde kullandım. 1700’lü yıllara ilişkin Rococo biçimindeki panelleri göz önünde bulundurarak çalıştım. Trompe l’oeil yöntemini kullanarak rölyeflerin gölgeleri ve benim kanvaslarım ortasında illüzyon yarattım. Duvarların rengi çok fazla rengi emebiliyor. Bu da benim renkli fotoğraflarım için değişik bir art plan sunuyor.
İşlerinizde hangi sanatkarların tesiri var?
Frank Stella, Agnes Martin, Robert Mangold, Jonathan Lasker ve Tomma Abts’ın yarattığı dünya çok hoşuma gidiyor ve onların kurdukları cümlelerden çok fazla yararlanıyorum. Fakat beni etkilendiğim sanatkarlardan ayıran nokta işlerimin pirüpak oluşu, yüzeyleri daima daha yumuşak ve şahısta temas hissi uyandırması.
Sanatın yapabileceği en tesirli şey sizce ne?
Ben sanatı sürekli elektrik prizlerine benzetirim. Çünkü etkileşimi ve bağ kurmanızı sağlıyor. Bir tarafta fikir vardır, öbür tarafta da gereç. İkisi ortasındaki boşlukta da o büyüleyici şey meydana gelir.
Bu yaz en çok hangi stantları görmek istiyorsunuz?
Londra, The National Gallery’de 31 Temmuz’a kadar sürecek Raphael ve tekrar tıpkı kentteki Royal Academy of Arts’da 19 Haziran’a kadar devam edecek Kawanabe Kyōsai stantlarını…
House of Saint Barnabas’ın ana yemek odasının duvarında Selma Parlour’un işleri var.
Londra’da öbür favori noktalarınız neler? Bize nereleri önerirsiniz?
Şehrin merkezindeki küçük parklara bayılıyorum ve Londra bunlarla dolup taşıyor. Keşke bu parkların her biri halka açık olsa ve oturacak bir sürü bank da olsa. Sanat açısından soracak olursan da, ticari olmayan sanat galerilerini ziyaret etmek bana daima daha ufuk açıcı geliyor. Irmağın güney tarafında bulunan Palfrey ve Coleman Projects favorilerimden.
Sırada ne var?
Eylül’de Atina’da Dio Horia Gallery sanat galerisinde standım var. Kente geri döneceğim için çok memnunum. Ayrıyeten iki solo standım üst üste. Çabucak gerisinden Ekim’de de Pi Artworks Londra’da standım olacak.
Röportaj: Aykun Taşdöner
ELLE Türkiye Haziran 2022 sayısından alınmıştır.
