Cumhurbaşkanı Erdoğan, enflasyonun yakın süreçte sorun olmaktan çıkacağını açıklasa da Reuters’ın uzmanlarla düzenlediği ankete nazaran bu beklenti gerçekçi değil.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iktisatta karşılığı bulunmayan ‘faiz neden, enflasyon sonuç’ teorisiyle Merkez Bankası’na (MB) baskısının sonuçları derinleşiyor.
Verileri tartışmalı Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) nazaran enflasyon temmuzda son 24 yılın doruğuna ulaşarak yüzde 78,62’e çıktı. Bağımsız çalışma yürüten Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG) ise enflasyonu yüzde 175,55 olarak duyurdu.
Erdoğan gelecek yıl şubat ve marttan itibaren baz tesiriyle enflasyonun sorun olmaktan çıkacağını açıklasa da uzmanlara nazaran bu mümkün değil.
Reuters’ın toplam 36 katılımcıyla 12-18 Temmuz’da düzenlediği anketteki medyan (ortanca) iddiaya nazaran, enflasyonun düşmeye başlamadan evvel bu yılın üçüncü çeyreği sonuna yakın bir devirde tepeye çıkması bekleniyor.
Tahmin sayıları yükseldi
Nisandaki bir evvelki ankette 2022 üçüncü çeyrek sonu için enflasyon beklentisi yüzde 71 düzeyinde yer alırken, bu ankette varsayım keskin artışla yüzde 84,7’ye yükseldi. Doruğa yakın olması beklenen üçüncü çeyrek sonu için kestirim aralığı yüzde 79,9 ile yüzde 95,2 bandında yer aldı. Enflasyonun fakat yıl sonunda yüzde 70 düzeyine gerilemesi bekleniyor.
2023’ün birinci çeyrek sonunda enflasyonun yüzde 50,8 düzeyine inmesi bekleniyor. Genel seçimler vaktine denk gelen 2023 ikinci çeyrek sonunda yüzde 42,3 olması bekleniyor. 2023 sonundaysa yüzde 34,4 düzeyine gerilemesi öngörülüyor.
Erdoğan ‘modelinde’ ısrarcı
Enflasyon güç, ulaştırma, besin ve konut kalemleri öncülüğünde aralıktan beri keskin bir biçimde yükseliyor. Uzmanlar bu türlü bir durumda faiz artırımına gidilmesi gerektiğini vurgulasa da ankete nazaran MB’nin siyaset faizini yüzde yüzde 14 düzeyinde sabit tutması bekleniyor.
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan global merkez bankalarının enflasyonla çabada sıkılaştırıcı adımlar attığı bir devirde MB’nin gevşek para siyasetini sürdürmesini beklediklerini söyledi: “MB’nin bu ay ve önümüzdeki üç ay boyunca siyaset faizini sabit tutması bekleniyor. Bu da enflasyon karşısında negatif gerçek konumun daha da derinleşeceğine işaret ediyor. Şiddetli şartlara karşın MB faiz artırımına dönüş sinyali vermiyor.”
ABD ve Avrupa Birliği, enflasyon karşısında faiz artırımına giderken Erdoğan, Çin’i örnek alarak devreye koyduğu iktisat modeliyle faiz indirimi yapılması gerektiğini söylüyor. Erdoğan, böylelikle ihracattan elde edilecek dövizle cari fazla verileceğini savunuyor lakin buna karşın cari açık da enflasyon üzere yükseliyor.
Diken
