İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Kısmı öğretim üyesi Prof Dr Binhan Elif Yılmaz kur muhafazalı Bakıröy escort mevduatın KKM Hazine ye yükünün ne olacağını ve vergi gelirlerinin ne kadarının ödeme gücü artanlara aktarılacağını bilmediklerini vurgulayarak Para siyasetinde fiyat istikrarını sağlamaya yönelik kararlardan uzaklaşılmasının toplumsal maliyetini yaşıyoruz dedi Bakıröy escort bayan
Krediye erişimin artan maliyetinin üretimin de maliyetini yükselttiğini bu nedenle büyümede ivme kaybı yaşanacağını işsizliğin artacağını anlatan Prof Dr Binhan Elif Yılmaz ile iktisattaki son gelişmeleri konuştuk
TOPLUMSAL MALİYET ARTTI Escort bakırköy
KKM nedeniyle Hazine den şu ana kadar 60 milyar TL nin üstünde para gitti Halkın parası parası olanlara gitti aslında Nasıl değerlendiriyorsunuz
Kur riskine karşı kendisine teminat arayan kısımlar için bir alternatif olan KKM bir müddetliğine kurun yükselişini dizginledi Ağustos un ikinci haftasında 1 2 trilyon TL lik hacme ulaştı Lakin TL mevduatlarından KKM ye geçenlerin kur farkları Hazine ye döviz tevdiat hesaplarından DTH geçenlerinki de TCMB ye yük oldu KKM için bütçeden ödenen kur farklarının ekonomik mali transferlerle ulaşılacak gayelerle bir ilgisi kurulamaz
KKM nedeniyle vergi gelirleriyle beslenen bütçemizden temmuz ayı prestijiyle 60 6 milyar TL lik ödeme yapıldı Bu meblağ toplam ekonomik mali transferlerin yüzde 73 ü olup gerçek manada ekonomik büyümeyi destekleyecek ve büyüme patikasını çizecek KOBİ lere girişimcilere hibe ve takviyeleri yatırım teşvikleri üzere transferlerin toplamı ise ekonomik mali transferlerin hissesi üzerinde çok büyük baskı yaratıyor Ek bütçeyle KKM kur farkı için eklenen ödeneğin de 1 5 katının üzerine çıkılmış oldu Öte yandan KKM için Temmuzda ödenen fiyat o aydaki vergi gelirlerinin yüzde 14 üne ulaşmış durumdadır
KKM kur farkı ve getirisinde stopaj oranı 0 dır Bu getiriyle ödeme gücü artanlara TL ye olan teveccühün artması kur sıçramalarının oluşmaması için vergi avantajı sunuluyor Bu durum verginin mali gayesini da gelir dağılımında adaleti sağlama maksadını da zedeliyor KKM nin Hazine ye yükünün ne olacağını ve vergi gelirlerinin ne kadarının ödeme gücü artanlara aktarılacağını bilmiyoruz Para siyasetinde fiyat istikrarını sağlamaya yönelik kararlardan uzaklaşılmasının toplumsal maliyetini yaşıyoruz
TIRMANIŞA DEVAM
Yüzde 80 i bulan resmi enflasyon var kur 18 lirayı aştı bu alanda neler öngörüyorsunuz ne cins riskler var
Gıda fiyatlarındaki yükseliş dikkat cazip Besin TÜFE aylık yüzde 3 15 artışla yıllık yüzde 94 7 ye ulaştı Üstelik Besin TÜFE Besin Üretici Fiyat Endeksi ÜFE ile birlikte yükseliyor Temmuzda güçte ÜFE yüzde 12 3 artarak yıllık yüzde 350 ye ulaştı Elektrik gaz kümesinde ÜFE artışı aylık yüzde 19 a çıktı ÜFE den TÜFE ye geçişkenlik sonucunda sonbahar aylarında enflasyondaki tırmanış sürecek
VERGİ GELİRİNE KUR DOPİNGİ
Bütçe açığının finanse edilmesi için önümüzdeki periyotta vergi oranlarının artırılması yoluna gidilebilir mi
2022 nin olumsuz makroekonomik şartlarına ait isabetli varsayımlarda bulunmadan 2022 bütçesinin hazırlanmış olması başka deyişle bütçenin doğruluk ilkesi nden uzaklaşılmasıyla bütçe kadük kaldı Bütçe sarfiyatları için ayrılan ödeneklerin kur sıçramaları ve enflasyonist süreç nedeniyle yetersiz kalacağı anlaşılınca 7 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazete de Ek Bütçe Kanunu yayımlanarak yürürlüğe girdi 1 7 trilyon TL bütçe sarfiyatı ek bütçeyle 2 8 trilyon TL ye genişledi Bütçe gelirlerinde yeni amaç de 1 5 trilyon TL den 2 5 trilyon TL ye çıktı
Yılın birinci 6 ayında bütçe masraflarının yüzde 41 4 ü kullanılırken kestirim edilen bütçe gelirlerinin de yüzde 50 si elde edilmiş bulunuyor Yüksek enflasyon nedeniyle 2022 yılı vergi gelirleri beklentinin üzerinde artış gösterdi Bir yandan firmaların enflasyon nedeniyle artan nominal kârları gelir kurumlar vergisine tabi olurken öteki yandan kurdaki yükselişle pahalılaşan ithal eserlerden alınan dış ticaret vergileri içeride KDV ÖTV üzere tüketim vergilerinin hasılatı daha da yükseliyor Temmuz ayında ücretlilere verilen enflasyon farkı zam diyenler de var fiyatları nominal olarak artırırken verilen enflasyon farkının kıymetli bir kısmı gelir vergisine gittiği için de vergi hasılatı artıyor
Vergi gelirleri yüksek kur ve enflasyon kaynaklı artarken bütçe masraflarının maliyeti de tıpkı nedenle artar Ek olarak bütçenin kalan kısmının seçim atmosferinde kullanımıyla bütçe masraflarındaki süratli artış kaçınılmaz olur ve mali disiplinden uzaklaşılır
ENFLASYONLA MÜCADELE YOK
Şu anda Türkiye iktisadının en can yakıcı sıkıntıları neler
TL nin bedel kaybı sonucu yoksulluk derinleşirken nüfusun dar bir bölümü ulusal gelirden daha fazla hisse alıyor bu durum gelir dağılımını daha da bozuyor Fiyatlı kesim büyümeden refah hissesini alamıyor Hem ihracat hem üretimde maliyetler dövize endeksli Firmalar geleceklerinden telaş duyuyorlar Dış ticaret haddi tarihi düşük seviyelerde İhracatın ithalata bağımlı yapısını değiştirecek üretim atılımında kamu kesimi aktif rol üstlenmeli
Türkiye de enflasyonla çabada siyaset önlemleri alınmıyor TL ye bedel kazandırıcı para siyaseti uygulamalarına geçilmeli Moody s kredi notumuzu B2 den B3 e düşürdü Bunun cari açık ve dış kaynak girişi üzerinde negatif tesiri olacak TCMB rezervleri artırılmalı
DÜŞÜK FAİZ TL DEN KAÇIŞI HIZLANDIRIYOR
Yıl sonu büyüme işsizlik faiz ile ilgili öngörüleriniz neler
Yüzde 60 ın üzerindeki negatif gerçek faiz TL den kaçışı hızlandırıyor Siyaset faizi 8 aydır yüzde 14 te sabitlense de hem tüketici kredi ihtiyaç konut taşıt faizleri hem ticari kredi faizleri hem de Hazine nin iç borçlanma faizleri siyaset faizinin iki katından fazla Krediye erişimin artan maliyeti üretimin de maliyetini yükseltirken büyümede ivme kaybı yaratacak Son yıllarda global büyüme oranının üstünde büyüyen ekonomimiz 2022 de global büyüme oranının altında kalacak Gelecek aylarda işsizlik oranının düşmesini engelleyecek hatta artışına neden olacak iki etken görünüyor Temmuzda ücretliye verilen enflasyon farkının patrona artan maliyeti başkası de ekonomik aktivite seviyesindeki yavaşlama
Cumhuriyet
