Küresel mali piyasalar geride bıraktığımız haftayı âdeta tahterevalli misali bir üst bir aşağı savrularak tamamladı. Cüret kırıcı piyasa oynaklığı ve cazip değerlemeler ortasında Perşembe günü açıklanan ABD Eylül ayı enflasyon bilgileri akabinde istikamet bulmakta zorlanan lâkin günü sürpriz bir biçimde yükselerek tamamlayan ABD borsaları, haftanın son iş gününe, JP Morgan, Citigroup, Wells Fargo ve Morgan Stanley ile olumlu bir formda start alan bilanço dönemine karşın, bu sefer de perşembe elde ettiği kazanımları koruyamayarak haftayı moralsiz bir biçimde tamamladı.
FED’in tüm uğraşına karşın enflasyonun şimdi ‘evcilleşmediğinin’ anlaşılmasının yanı sıra, İngiltere’nin çiçeği burnunda Başbakanı Truss’un maliye bakanı Kwarteng’i vazifeden alması ve mali piyasalarda âdeta ‘kargaşaya’ neden olan ekonomik paketlerinin kimi kısımlarını da ‘hurdaya’ ayırmasına rağmen Sterlin sert bir halde gerilemeye Cuma günü de devam etti. Yatırımcılar, başbakanın durumuna yahut Cuma günkü kararlarının İngiltere’nin finansal piyasalardaki prestijini yine tesis etme muhtemelliğine pek de güvenmiyor üzere görünüyorlar.
Dolar karşısında Sterlin’i uçurumun aşağısına iten 1,1410 düzeyi üzerinde haftalık kapanış görmeden, sterlin için huzursuz seyrin korunmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Truss hükümetinin ortaya attığı vergi indirim paketi akabinde sert yükselen tahvil faizleri ile zora giren emeklilik fonlarına yardımcı olmak ismine acil tahvil alım programı takviyesi sunan İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) da misyonu Cuma günü sona erdi. Bu nedenle İngiltere’nin hırpalanmış devlet tahvillerinde alım satım süreçlerinin bu hafta nasıl bir seyir izleyeceğini daima birlikte takip edeceğiz. İngiltere 10 yıllık tahvil getirisi haftayı %4,40 ; 30 yıllık ise %4,85 düzeyinden tamamladığını not edelim.
İngiltere’nin yanı sıra öbür problemli iktisat ise Japonya. Yatırımcılar ABD Merkez Bankası’nın agresif faiz artırımları ile Japonya Merkez Bankası’nın çok düşük faiz oranları ortasındaki siyaset farklılığına odaklanmaya devam ederken, dolar Cuma günü yaklaşık %1 artışla 148,83 YEN düzeyine yükselerek 32 yılın en yüksek düzeyine ulaştı. YEN cephesinde haziran başı yapmış olduğumuz teknik analizimizde ortaya koyduğumuz 153 gaye düzeyine gerçek emin adımlarla yükseliş devam ederken, Japonya Maliye Bakanı Suzuki, hükümetin çok kur oynaklığına karşı adımlar atmaya hazır olduğunu yineledi! Müdahaleler kısa solukludur ve çoklukla sonuç vermez; mim koymuş olalım!
Üzerinde durduğunuz bir öbür kıymetli başlık ise petrol. Global sakinlik ve bilhassa Çin’deki zayıf petrol talebinin yarattığı kaygılara karşı gerileyen petrol fiyatları karşısında üretim kesintisine giden petrol karteli OPEC+, ABD’nin büyük tenkidine karşın kararından geri adım atmayarak üretimin ağır topu olan Suudi Arabistan ile ABD ortasında da iplerin gerilmesine neden oldu. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı geçen haftayı neredeyse 8 dolar gerilemek suretiyle 91,63 usd/varil düzeyinden tamamladı. OPEC+ üye ülkeleri, Beyaz Saray’ın Suudi Arabistan’ın öteki kimi ülkeleri harekete geçirdiğini argüman ederek Riyad ile ‘söz savaşını’ hızlandırmasının akabinde bu ay üzerinde muahedeye varılan üretim kesinti kararının ardında durduklarının da görüyoruz. ABD Ulusal Güvenlik Kurulu sözcüsü Kirby “birden fazla” OPEC üyesinin oylamaya Suudi Arabistan tarafından zorlandığını hissettiğini ve kesintinin Rusya’nın gelirlerini artıracağını ve Ukrayna’yı işgali üzerine uygulanan yaptırımların aktifliğini azaltacağını söyledi. Petrol konusunun ‘gürültü’ yaratmaya devam edeceğini düşünüyoruz.
Kıymetli metaller cephesinde altının ons fiyatı, doların yükselmesiyle Cuma günü 1,640 dolar düzeyine inerken, gümüş düşüşünü sekizinci güne taşıyarak 18,25 dolardan haftayı tamamladı. IMF’nin 2023 ‘falına’ baktığı Dünyanın Ekonomik Görünümü Raporu’nda büyümenin daha da düşeceğini buna paralel olarak da (talebin yetersizliği nedeniyle) metal fiyatlarındaki gerilemenin de devam edeceği bekleniyor. Büyümenin düşeceği bir yılda baz metaller ve değerli metallere yönelik yatırım yaparken iki sefer düşünmek gerektiğinin altını bir defa daha çizmek istiyoruz.
Türkiye cephesinde ise temkinli hava korunmaya devam ediyor. USDTRY kuru 18,60 düzeyinin çabucak altına demir atarken, dünya ile münasebeti her geçen gün biraz daha yavaşlamaya başladığını not etmek gerekiyor. Borsa İstanbul ise yine üst taraflı yükseliş için güç biriktirmeye başladığını görüyoruz. Bu bağlamda Borsa İstanbul Bankacılık Endeksinin son 2 haftada %16 kıymet kazandığını not edelim.
20. Ulusal Kongresi’nde konuşan Çin Devlet Lideri Xi, Tayvan’ın an kara ile birleşmesini tamamlama kelamı verdi ve bunun için güç kullanmayı dışlamıyoruz dedi. Tırmanan sakinlik riski, global finansal şartlarda ufukta görünen sert bir sıkılaştırma ve bunlara ilavete artan jeopolitik risklerin gölgesinde Asya piyasalarının haftaya satıcılı bir ruh hâli ile başladığını görüyoruz. Tokyo ve Kore borsalarıda %1,5 civarında düşüşler göze çarpıyor. Öte yandan, ABD dolarının hafif de olsa geride bıraktığımız haftaya göre kıymet kaybı ile yeni haftaya başlaması, değerli madenler ve petrol cephesinde hafif de olsa alımları tetiklemiş. Sterlin, Birleşik Krallığın maliye siyasetinde U dönüşüyle emsal bir halde yeni haftaya bir ölçü da olsa soluklanarak başlarken, BoE Lideri Bailey’nin yüksek dozda faiz artırım sinyalinin Sterlin’i destekleme ihtmali olduğunu düşünüyoruz. Japon Yen’i ise hala daha cuma günkü düzeylere yakın süreç görürken, her an FX piyasasına müdahale gelebileceğini göz gerisi etmemek gerekiyor.
Mali piyasasaların gündeminde, bugün içeride bütçe istikrarı, ABD’de ise NY FED imalat endeksi takip edilebilir. Mikro cephede ise gözler Bank of America bilançosu takip edilecek.
Amasra’daki maden ocağında yaşanan grizu patlaması sonucu hayatını kaybeden 41 kişinin ailelerine derin kederle başsağlığı diliyoruz. Bir daha tekrarlanmamasını temenni ediyoruz.
iktisatbank.com
