Dünya Gazetesi’nden Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, bankalar şirketlerin döviz mevduatını KKM’ye çevirme yarışına sürat verdi. Şirketlerin döviz mevduatını KKM’ye çevirmesi durumunda bunu teminat kabul eden bankalar yüzde 14-18 ortasında ticari kredi faizi vermeye başladı.
Ekonomi yönetiminin bankalar ve bankalardaki döviz mevduatlarına yönelik olarak üst üste uygulamaya aldığı makroihtiyati tedbirler kesimi daima yeni sistemlere sevk ediyor. Bankacılık dalı bugünlerde döviz mevduatını kur muhafazalı mevduata dönüştürme maksadını tutturma uğraşında. Bunun için de aslında şikayetçi olunan ticari krediler için yeni bir usul bulundu. Ticari kredi müracaatında bulunan müşterilerine bankalar döviz mevduatını KKM’ye dönüştürmesi durumunda bunu teminat olarak kabul edeceğini bu tekniği izlediğinde ise avantajlı kredi faizi oranları vereceğini belirtiyor. Bankacılık kaynaklarından alınan bilgiye nazaran döviz mevduatını KKM’ye çeviren müşterilerine kamu bankaları yüzde 14, özel bankalar ise yüzde 17-18 ticari kredi faizi uygulamaya başladı. Bu durum da bankalar ortası döviz mevduatı geçişini hızlandırdı.
Hem Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) hem de Merkez Bankası döviz mevduatından KKM’ye dönüşü teşvik edici uygulamalar devreye aldı. Bunların başında Merkez Bankası’nın en son haziran sonunda değişiklik yaptığı mecburî karşılık ve ihbarlı döviz mevduat hesapları yönetmeliği geliyor. TCMB 30 Haziran’da mecburî karşılık ve ihbarlı döviz hesaplarında uygulanan yüzde 1,5 düzeyindeki kurul oranının yüzde 5 düzeyine yükseltilmesine karar verdi. Ayrıyeten, dönüşüm oranı gerçek ve hükmî şahıslar için farklı başka yüzde 10’a ulaşamayan bankalardan iki katı oranında kurul alınması uygulamasının kaldırıldığı aktarıldı. Kelam konusu kurul uygulamasında belirtilen dönüşüm oranlarına nazaran sağlanan muafiyet şartlarında değişikliğe gitti. Kesimin yüklü ortalama hukukî kişi dönüşüm oranının 2/9/2022 tarihi için belirlenen maksat paha olan yüzde 20 düzeyini besbelli olarak geçmesi nedeniyle kelam konusu gaye kıymet tarihinin 2/9/2022 yerine 8/7/2022 olarak belirlenmesine karar verdi.
Bankalar, yüzde 20 dönüşüm kuralına 2 Eylül’den evvel ahenk sağlasalar da yeniden son devirde getirilen ticari krediye döviz mevduatı limiti uygulaması yeni yolları hızlandırdı. Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran bilhassa kamu bankalarına döviz mevduatından dönüşüm için daha fazla telkin var. Bankacılık kaynakları döviz mevduatı 10 milyon TL ve üzeri olan müşterilerde KKM’ye dönüşe yönelik daha fazla uğraş gösterildiğine işaret etti.
Faiz oranı aktüel TL mevduat faizinden düşük
İşte tüm bu zorunluluklar bankaları ‘kazan kazan’ yoluna itti. Döviz mevduatını KKM’ye dönüştürerek hem Merkez Bankası ve BDDK nezdinde daha uyumlu bir istikamete evrilen bankacılık bölümü hem de hükmî müşterilerine de düşük kredi faiz oranları vermeye başladı. Döviz mevduatını KKM’ye döndürdüğünde bunu kredi için teminat kabul eden bankalar mevduat faizi uygulaması konusunda da avantajlı durumda bulunuyor. Öyle ki dövizden KKM’ye dönüşen hesaplarda bankacılık bölümü şimdiki TL mevduat faiz oranı yüzde 22-23 düzeyinde olsa bile yüzde 17’den fazla faiz uygulayamıyor. Yönetmelik gereği KKM faizi siyaset faizi olan yüzde 14’ün üç puan üzerine kadar verilebiliyor. Aradaki kur farkı da Merkez Bankası tarafından karşılandığı için bankalar bu sistemle faiz oranlarını da şimdiki faizden daha düşük olarak müşterisine sunabiliyor. Böylece hem dövizden dönüşüm gayesinin tutturulması kolaylaşıyor, hem kredi ile kaynak yaratılmış oluyor hem de düşük faiz oranları ile maliyetleri de azalmış oluyor.
Son haftalarda KKM artış suratında yavaşlama olsa da BDDK datalarına nazaran KKM hesapları 1 trilyon 169,8 milyon liraya yükseldi. Hukukî bireylerin döviz mevduatı ise artış eğiliminde. 5 Ağustos haftası itibariyle hükmî bireylerin döviz mevduatı bir evvelki haftaya nazaran yüzde 5,2 artışla 86 milyar 125 milyon dolara yükseldi. Bu döviz mevduatı artışı iktisat idaresinin de çok arzuladığı bir durum değil. Bankaların KKM’ye dönüşte düşük ticari kredi faizi uygulaması da 86.1 milyar doları aşan hukukî bireylerin döviz mevduatındaki dönüşümü hızlandıracak üzere görünüyor.
Dünya
