Geçen hafta Fed in 75 baz puan daha faiz artırmasının akabinde Lider Powell ın yaptığı konuşmada faizlerin nötr düzeyinde olduğundan bahsetmesi ekonomik sakinlik beklentileriyle birleşerek dünyanın en büyük merkez bankasının beklenenden daha erken ve süratli faiz indirmeye başlayabileceği umutları yarattı
Tahvil piyasasının sakinlik beklentisini yansıtan getiri eğrisi bir müddettir dikkat çekerken Powell konuşmasının akabinde bilhassa pay senedi piyasasında kuvvetli yükselişler izlendi İlerleyen günlerde gelen ikinci çeyrek ABD büyüme verisinin de birinci çeyrekteki 1 6 daralmanın bahçeşehir escort akabinde 0 9 daraldığı açıklanınca erken bir mali gevşeme olabileceği havası piyasaları sardı
Piyasalarla iktisadın seyri vakit zaman birbirinden kopuk olabiliyor hele 2008 Global Finansal Krizi akabinde yaratılan dev dolar likiditesi iktisatta büyüme sorunu yaşanırken pay senedi piyasasının yükseliş hareketine devam etmesini sağlayabiliyor
Fed in yumuşak ve piyasalara moral veren açıklamalarına karşın ABD iktisadından gelen dataların bir sakinlik değil bir yavaşlama başlangıcı olduğunu vurgulaması resesyon kavramının içinin neyle doldurulması gerektiği konusunda başları karıştırdı Keza üst üste iki çeyrek negatif büyüme çoklukla bir sakinlik olarak kabul edilirken bu aslında resmi bir tarif değil Hele son 40 yılın en yüksek düzeyine 9 1 le yükselen ABD TÜFE enflasyonunun suratını kesmek için adımlarını sertleştiren Fed i yolundan döndürecek bir bilgi hiç değil
ABD de kâr emeli gütmeyen partizan olmayan Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu nda NBER sekiz ekonomistten oluşan bir komite yalnızca büyüme verisine nazaran değil öteki dataları de hesaba katarak yaşanan ekonomik avrupa yakası escort değişimin bir sakinlik olup olmadığını ilan eder
NBER sakinliği ekonomiye yayılmış ve birkaç aydan fazla süren ekonomik faaliyette kıymetli bir düşüş olarak tanımlıyor
İstihdam piyasasındaki seyir NBER in sakinlik hesabının kıymetli bir kesimi Bunun yanında endüstrideki performans fiyatların seyri tüketimin seyri de kıymetli belirleyiciler ortasında
ABD iktisadının 2022 nin birinci yarısı boyunca GSMH hesaplarına nazaran daralmasına eşlik eden istihdam artışı bile tek başına yaşananın bir resesyon olmadığını anlatıyor NBER in kitabına nazaran İşgücü piyasası güç belirtileri göstermeye devam ediyor ve haziran ayında işsizlik oranı pandemi öncesi en düşük düzeyine yakın olan 3 6 da sabit kaldı Tarım dışı istihdama eklenen aylık 372 000 yeni iş birebir periyot boyunca istihdam artışını 2 7 milyona taşıdı Bu da ayda ortalama 450 000 artışa karşılık gelirken pandemi öncesi performansın da üzerine çıkılmış oluyor
Kişisel gelirin seyri artmaya devam eden enflasyonla birlikte karışık bir seyir içinde ABD de Kelam konusu birinci altı ayın istanbul escort üç ayında yükselirken enflasyonun hızlandığı üç ayında hafif de olsa gerileme vardı Ferdî gelirdeki dalgalı seyre karşın enflasyondan arındırılan şahsî tüketim harcamaları da birinci altı ay boyunca artmaya devam etti Kredi ve kredi kartına artan oranda dayanan harcamalar toplamda gerçek tüketim masraflarının yükselmesine mahzur değil zira tüketim için alınan borç paranın faizi Fed in adımlarından sonra dahi şimdiki enflasyonun çok altında
Sanayi tarafında işler biraz daha farklı Bir defa imalat tarafında devam eden tedarik zinciri meseleleri siparişlerin yavaşlaması üretimi olumsuz etkileyen kıymetli nedenler Fed in faiz artırmasıyla dolar endeksinin birinci altı ayda süratle paha kazanması da ihracat tarafını aşağıya çekiyor Sonuçta yılık birinci aylarında süratli artan sanayi üretimi evvel yavaşlayıp haziran prestijiyle hafif negatife dönmüş durumda
Sadece GSMH deki değişim yerine bu çoklu datalara şöyle bir göz atınca pay senedi yatırımcılarının Fed in 2023 sonlarına hakikat faiz indirmeye başlayabileceği konusunda çok optimist olduklarını anlamak gerekli
Halen manalı sayıda ekonomist Mecidiyeköy Escort başlangıç nedenleri ne olursa olsun 40 yılın doruğuna ulaşan enflasyonun çoktan ABD iktisadının her yerine sirayet ettiğini ve bu sorunu küçültmenin Fed in vermekte olduğu ölçülü bildirilerden öteye faizi 5 6 düzeyine kadar çekmekle fakat gerçekleşebileceği görüşündeler
Bunun manası da Fed in bir atak olarak yükselttiği faizi birkaç ay tepede tuttuktan sonra yeniden bir atak formunda aşağı çekmeye başlamayacağı Hedeflenen 2 enflasyon düzeyine kalıcı olarak ulaşabilmenin yolunun uzun soluklu bir sakinlik yaratarak fakat gerçekleşebilecek kademeye gelindiği
Bu durumda anlaşılması gereken ABD piyasalarında pay senedi tarafında da tahvil faizleri tarafında da Fed den gelebilecek daha şahin adımlara karşı hassasiyetin aslında yüksek olduğu gerçeği
Bloomberg anketine nazaran haziranda 9 1 e çıkarak şok tesiri yapan ABD TÜFE enflasyonu temmuzda 8 8 e gerileyecek Mümkün görünmekle bir arada esasen mevcut 9 1 den başını aşağıya yanlışsız çevireceği genel kabul gören bir beklenti Asıl bahis Fed in verdiği iletiler eşliğinde beklenen yumuşak sakinlik atakent escort sonucu ABD de TÜFE enflasyonunun 4 5 aralığından nasıl olup da 2 ye ineceği
ABD iktisadını bu kadar yakından izlemenin nedeni oradaki makroekonomik eğilimlerin Türkiye nin de içinde olduğu global ekonomik aktiviteye damga vuracak olması Nasıl Fed in atacağı adımlara hazırlık olarak daha Fed faiz artırmadan dünyanın enflasyonla uğraşı önemli olan tüm merkez bankaları faiz artırarak kendini muhafazaya aldıysa Fed in bundan sonra atacağı adımların tarafı dünya iktisadını belirleyecek
Teşhisi bugün için konduğunda ABD iktisadı başlayan yavaşlama işaretlerine karşın NBER tarifine uygun şiddette bir resesyona şimdi yaklaşmış değil Enflasyonun beklenenden uzun mühlet yüksek kalarak 2 ye inmemesi Fed in ima ettiğinden daha fazla faiz artırmak zorunda kalabilecek olması L halinde bir sakinlik olasılığın ufukta belirmeye başlaması Türkiye de iktisat siyaseti yapıcıları çok yakından ilgilendirecek
Küresel borç düzeyinin 2020 sonunda dünya GSMH sinin 256 sı olduğu Türkiye nin dış borç durumu eşliğinde göz önüne alınırsa 2023 ortasından sonra piyasa hayallerinin tersine global iktisatta işlerin çok daha zorlaşacağı gerçeği karşımıza çıkıyor
Seçimlerin akabinde Türkiye de iktisat idaresinin de anketlerden yansıyan iktidar değişimi eşliğinde el değiştirebilecek olması bu güç dönemeçte Türkiye nin elini rahatlatacak bir değerli faktör AKP nin akıl dışı iktisat siyasetlerinden tam bir çark olumlu istikamette değişen beklentilerle finans piyasalarını rahatlatacak olsa da yeni hükümeti bekleyen çok güç bir global ekonomik konjonktür Türkiye iktisadını mevcut bataktan çıkarma işinin o denli dikensiz gül bahçesi olmayacağını gösteriyor
PolitikYol
