Hükümet Dolar TL kurunun 18 düzeyini gördüğü Aralık 2021 de Kur Muhafazalı Mevduat uygulamasını açıklamış Escort Manavkuyu akabinde da kur süratle düşerek 12 düzeyine kadar gerilemişti Lakin altı ayın akabinde kur tekrar 17 düzeyine yükseldi Bu durumda son vakitlerde lisana getirilen Enflasyon Muhafazalı Tahvil uygulaması getirilebilir mi Manavkuyu escort tesirleri ne olur
Kur Muhafazalı Mevduat tan KKM sonra Enflasyon Muhafazalı Tahvil uygulaması hükümet çevrelerince bir müddettir lisana getiriliyor Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati 2 Mayıs ta uygulamanın hazırlıklarının Manavkuyu escort Bayan tamamlandığını şöyle duyurmuştu
İhtiyaç duyulması halinde devreye alınacak bu enstrümanlara yönelik ilgili kurumlarımızın çalışmaları ağır bir biçimde devam ediyor Bu alternatiflerden biri olan kişisel yatırımcıya yönelik enflasyon muhafazalı tahvilin tasarımı ve geliştirilmesi çalışmalarımızı tamamladık Kelam konusu senedin ihracına ait öbür operasyonel süreçlerin tamamlanmasının akabinde ihracın zamanlamasına piyasa kuralları ve Hazine borçlanma stratejilerimiz çerçevesinde karar vererek kamuoyuyla paylaşacağız .”
Uygulama gelir mi
Güldem Atabay a nazaran bu sorunun karşılığı Evet Zira Dolar TL kuru kritik bir basamağa gelmiş durumda
Türk Lirası ndaki değer kaybı yapılan makroekonomik idare kusurları sebebiyle durdurulamayacak bir gerçek O yüzden bu türlü bir atak ile gelecekler ben geleceğini düşünüyorum Lakin bu durum bir sene sonra seçim sonrasında Hazine ye fevkalade bir yük bindirecek Hükümetin Türk Lirası nı tutamama durumunun yaşamsal bir düzeye geldiğini düşünürsek bu uygulamayı bir basamakta deneyeceklerini beklemek mantıklı görünüyor
Kamil Yılmaz a nazaran de uzun vadeli olan tahvil yerine kısa vadeli bono uygulaması tercih edilebilir
Tahvil olması çok sıkıntı zira tahvilin vadesi bir yıldan uzun olur Türkiye de mevduatlar kısa vadeli olduğu için kısa vadeli bono olma ihtimali daha yüksek O denli bir durumda da birinci birkaç ayda 250 350 milyar lira bir meblağ olabilir Bu da toplam mevduatın yüzde 5 i civarında bir toplam demek Kur muhafazalı mevduatın da yaklaşık üçte biri kadar olur Bir seferde çıkarmak yerine haftalık ya da iki haftada bir halka arz edilecek bir bono olabilir Böylelikle her seferinde birkaç milyar dolara karşılık gelecek TL bono satışı olabilir
Haluk Levent e nazaran ise uygulamanın çıkarılması kesin değil
Ben bunu çıkartabileceklerinden emin değilim Zira bunu çıkardıklarında birkaç tane sorun ortaya çıkacak Ortaya çıkmasından korkulan şey mevduatların çekilmesi Yani bankacılık kısmının elindeki mevduatların bozulması Bu türlü bir dalga yaratabilir Hasebiyle bankacılık bölümünün mevduat yapısını altüst edebilecek bir adım olabilir
Cazip olur mu
Peki uygulama inanç verici mi Güldem Atabay ın karşılığı olumsuz
Uygulama ile 15 milyar dolar üzere bir ölçüde dövizin bozdurulmasının hedeflendiği söyleniyor Bu çok düşük bir ölçü daha fazlasına muhtaçlık var Merkez Bankası nın swap hariç rezervlerinin eksi 60 milyar doların üstünde olduğu bir ortamda devede kulak kalan bir ölçü Lakin daha fazlası kur muhafazalı mevduatta olduğu üzere bence gelmez Şu kademeye kadar dövizini tutmuş KKM ye girmemiş mevduat sahibi için itimat verici bir enstrüman olmadığı için ben çok büyük bir talep beklemiyorum
Diğer yandan mayıs ayı enflasyonunun yüzde 2 98 olarak açıklanmasıyla enflasyon dataları ile oynandığı kuşkuları çok arttı Münasebetiyle siz enflasyona endeksli bir tahvil yaratacaksanız ve bunun talep görmesini bekliyorsanız o vakit enflasyon datalarını baskılamayacaksınız ki beşerler enflasyondan korunma motivasyonu ile bu uygulamaya girsin Hasebiyle bindikleri kolu enflasyon verisiyle oynayarak kendileri kesiyor “
Bu bononun cazibesi olacaktır Hakikaten enflasyon yüzde 73 bunun üzerine yüzde 1 2 civarında da gerçek faiz verilse diyelim birinci çıkarılacak bononun yüzde 75 faiz ödemesi kelam konusu olacaktır Şu anda yüzde 75 veren öteki rastgele bir Türk Lirası bazlı enstrüman yok Bu açıdan cazibesi var Ancak TÜİK e olan inanç erozyonunun devam etmesi bu uygulamaya olan ilgiyi azaltacaktır
Cazip olabilmesi için açıklanan enflasyona enflasyonun hesaplanmasına inanç gerekiyor Zira hükümetin artık olguların kendisini düzeltmek yerine görünümlerini makyajlayarak durumu düzgünmüş üzere gösterme eğilimi ayyuka çıkmış durumda Her yerde ve her halde Yalnızca TÜİK e değil TÜİK in bilgi kaynaklarına da direkt müdahale ederek etkilediklerini düşünüyorum Hasebiyle bunları da hesaba katarak vatandaşta bu hesaplamaların gerçek yapıldığına dair bir itimat olması lazım
Riskleri neler
Ekonomistlere nazaran Enflasyon Muhafazalı Tahvil in uygulanmasıyla bankalardaki mevduatların önemli oranda çekilmesi riski doğacak Kamil Yılmaz bu durumu şöyle açıklıyor
Kurun denetimden çıkmasını önlemek için çıkarılacak enflasyona endeksli bononun getirdiği birtakım yan problemler olacak Birincisi hükümetin kendisiyle çelişmesi olacaktır Aylardır Bu hükümet faizi artırmayacaktır halinde verilen demeçlerden sonra bir anda faizi yüzde 75 olan bir tahvil çıkarılmasını açıklamak kolay değildir İkinci sorun ise çıkarılacak bononun bankalardan mevduat çıkışına yol açması olacaktır Bu yüzden bankacılık kısmı bu enstrümana karşı görüş bildirmiştir Bankalar mevduat çıkışını durdurmak için faizleri artırma eğilimine girebilir Son olarak da bir öteki risk çıkarılacak bononun son aylarda katlanarak artan devletin faizi yükünü daha da arttıracak olmasıdır Bu hali hazırda berbata giden kamu borç yükünü bir noktada sürdürülemez hale getirebilir
Haluk Levent de tıpkı tasayı lisana getiriyor
Ortaya çıkmasından korkulan şey bankacılık bölümünün elindeki mevduatların bir kısmının bozulmasının yaratabileceği bir darbe Münasebetiyle bu bankacılık kısmının mevduat istikrarını altüst edebilecek bir adım olabilir
Dolar TL kurunu nasıl tesirler
Uzmanlara nazaran uygulamanın kurun düşmesine kısa ve hudutlu bir tesiri olur lakin bu tesir 20 Aralık 2021 de Kur Muhafazalı Mevduat ın açıklanmasının akabinde yaşanan düşüş boyutunda olmaz
Yazının tamamı burada
Medyascope Aytuğ Özçolak
