Doç Dr Evren Bolgün: Kamu görevlileri BİST’e yatırım olsun diye için suç işledi

Ekonominin tahminen de rayında giden tek unsuruydu Borsa fakat son haftalarda gördük ki Bursa Travesti orada da herşey yolundan çıktı ne diyeceksiniz Borsa İstanbul da ne oluyor

Aslında piyasa hareketlerini bozma süreci dört yıl öncesine 2018 e dayanıyor 2018 Ağustos ta BDDK swap kısıtlaması getirmişti O piyasayı bozmadaki birinci adımdı Sonra faiz sebep enflasyon sonuçtur söylemi geldi 2018 in ortalarını bu manada milat olarak alıyorum Merkez Bankası nın bağımsızlığını büsbütün ortadan kaldırıldı Geldiğimiz noktada faizi de güzelce absürd bir formda indirdik Siyaset faizi malum yüzde 12 ye kadar indi Bütün varlıkların fiyatlanmasında ana gösterge Merkez Bankası faizidir Tüm piyasa bunun üzerinden döner Geldiğimiz noktada burayı da öldürdük

Yerli ve ulusal makro ihtiyati önlemlerle denetim edilmeyen kredi tarafı vardı onu da artık yüzde 100 denetim ediyorlar O tarafı da bitirdik Geriye döviz ve borsa kalmıştı TCMB rezervleri eritilince döviz piyasasının da özgürlüğünü bitirdik Geriye borsa kalmıştı Bu dinamikler içinde vatandaşların yatırım yapacağı öteki yer de pek yoktu Borsayı da cazip hale getirmek için hem bakanın açıklamaları hem de kamu bankaları kaynakları ve Türkiye Varlık Fonu alımlarıyla birlikte yatırım fonları asıllı alımlar oldu geçen Temmuz Ağustos aylarında

Evet 5 temmuzdan itibaren Borsaya bir yabancı girişi var Bankalardaki birinci alım hareketleri Citibank Deutsche Bank HSCB üzerinden geldi Fakat alımların yüzde 100 yabancılardan geldiği muhakkak değil Zira Türk olmalarına karşın yurtdışında işi olan oturum müsaadesi olanlar da orada hesap açmış olabilirler onlara bıyıklı yabancı diyorum Alım hareketleri bilhassa ağustostan sonra ağırlaşmaya başladı Yabancılar var lakin yerli spekülatörler de var

Ben buna artık nitelikli operasyon ismini veriyorum

Nasıl bir operasyon

Gerçekten bir operasyon dönüyor Spekülasyon demiyorum artık iş net biçimde manipülasyona döndü

Borsa İstanbul kurulduğundan bu yana bayağı şuurlu sofistike bir olay yapıldı Epey nitelikli ve şuurlu bir operasyon İşin içinde kaldıraç var Koordineli bir hareket var Kolay bir iş değil İşte borsadan pay aldım sattım yahut açığı sattım aldım halinde o denli kolay bir süreç değil Sonuçta bu kadar büyük süreç hacmi olan şirketler günlerce satıcısız sonra da alıcısız kaldılar ben 30 yıllık profesyonel finans mesleğim boyunca görmedim bu türlü bir şey

Banka payları 2 aylık vakit dilimi içerisinde yüzde 250 yüzde 450 arasında değişen seviyelerde yükselişler kaydetti Temmuz Eylül periyodu içerisinde spot piyasadaki bankacılık paylarında yaşanan yükselişlerin Vadeli BİST 30 endeksine kıymetli derecede müspet katkısı oldu

Banka payları bazında artı yüzde 10 artı yüzde 10 artı yüzde 10 şeklinde yürütülen bir operasyon bu Asgarî 10 kat kaldıraç var yani Yarım saat içinde yüzde 100 kazanmış oldular Bu dayanılmaz bir manipülatif çıkar aslında Bu yabancının yapacağı karakteristik bir alım hali değil Yabancı bu türlü piyasaya girmez 1 5 ay içinde Vakıfbank ya da Şekerbank üzere bir pay yüzde 300 400 e çıkar mı ne oldu bu bankalara Sonra strateji kısır bir döngüne döndü

Bu kısır döngü devam edecek mi pekala

Etmeyecek Kaldıraç hadisesine müdahalede kamu otoriteleri çok geç kaldılar yalnızca izlediler O süreçleri yapanlar kimse onların kazanmalarına seyirci kaldılar

Özellikle spot banka paylarındaki fiyat hareketlerinin kısa vakit dilimi içerisinde yüzde 100 ile yüzde 450 arasında değişen oranlarda yükselişler kaydetmesinden dayanak alarak kamuoyuna vatandaşların BİST üzerine yatırım yapmaları gerektiği açıklamasını yapmış olan kamu üst seviye vazifelilerinin bilgi bazlı piyasa dolandırıcılığı cürmüne iştirak etmiş olduklarını görmekteyiz BİST banka paylarındaki çok bedel çıkarlarının haricinde VİOP Vadeli Piyasasında süreç görmekte olan Vadeli Banka Kontratlarından da kaldıraç seviyeleri değişmekle birlikte 20 Misli ne yaklaşan seviyelerde karların elde edilmesine 13 Eylül tarihine kadar resmi otoriteler tarafından müsaade verildiğini gördük

Kamu bankalarındaki çıkarı kaçırdım diyen özel bankalara hamle eden sade vatandaşlar da sürecin sonunda önemli ziyan etmeye başladı

Vadeli banka kontratları üzerinden başlayan operason sonucunda birtakım BİST banka paylarında SKBNK TSKB hâlâ sorun devam ediyor Bu arkadaşlar kaldıraçlı VİOP piyasasında banka Uzun Alım konumlarının fiziki teslimatı prensibi sebebiyle Borsa İstanbul da o kadar pay satın almış durumdalar ki artık bunları ellerinden çıkamıyorlar Karşıda alıcı yok

Pekala ne olacak bu paylar

Bunun eritilmesi gerekiyor Bunlar eritilene kadar sorun bu biçimde devam edecek Halkbank da geçen hafta kendi payını aldı Aymazlığın artık son noktasıdır bu Bu ne demek karşıda alıcı yok devlet kendi bankasını devreye sokuyor bu bireyleri kurtarmak için

Bir de şöyle bir külfet var VİOP taki durumların 30 Eylül e kadar kapanması gerekiyor Artık manipülasyon düzenlemesi getirilmesi planlanıyor Muhtemelen kimi payların vadelerini sürece kapatacaklar En az konum taşıma ölçülerini yükseltecekler Sonuçta bu zararın bir formda karşılanması gerekiyor Bu konumlar ağır olarak 4 5 aracı kurumda görünüyor Şu anda paklık yapılmaya çalışılıyor Küçük yatırımcı 13 Eylül e kadar bu paylarda Kısa Satım vadeli durum alanlar önemli ziyan ettiler Lakin bu arkadaşlar da o tarihe kadar çok önemli kazandılar Artık SPK bunlara ne kadar ceza keser bilmiyoruz Sorun çözülmüş değil bu hafta da devam edecek

Merkez Bankası geçen hafta yeniden faiz indirimine gitti ne diyeceksiniz

Yüzde 12 ye gelen bir faiz var Yüzde 13 14 lerde tahvil faizi ve yüzde 25 36 larda olan kredi faizleri var Faiz indirirken de Merkez Bankası nın döviz rezervinden satıyorlar Kararlar artık hiç rasyonel değil Önümüzdeki aylarda önemli bir parasallaşma atılımı daha bizi bekliyor 500 milyar TL ye yakın para seçim için kullanılacak Tam gaz seçim iktisadı olacak Faiz indirimleri devam edecek Enflasyon yıl sonunda baz tesiriyle 10 12 puan düşecek aslında

Enflasyon yıl sonunda ne olur

Enflasyonun yüzde 85 i aşıp baz tesiriyle yıl sonunda muhtemelen yüzde 75 lerde olacağını düşünüyorum Gelişmiş ülkelerde yaşanacak olan resesyondan ötürü Şubat 2023 te enflasyonun bir ölçü daha aşağıya gideceğini düşünüyorum Türkiye nin büyümesi de gelecek yılın ikinci yarısında yüzde 3 lere inebilir 2023 te enflasyon ne olacak demenin şu ortamda bir ehemmiyeti yok İktidar değişecekse tüm iktisat siyasetleri yenilenecektir