Borsa Temmuz dan bu yana tarihinin en süratli rallisi akabinde sert bir çöküş yaşadı Bu Kurtköy Escort eşsiz oynaklığın nedenleri konusunda yüzlerce yorum yapıldı yüzlerce YouTube görüntüsü çekildi ParaAnaliz uzmanları Cüneyt Akman ve FÖŞ de görüşlerini tabir ettiler
Nihayetinde neler yaşandığı konusunda iki değişik tezle karşılaştık Birinci Kurtköy Escort Bayan teze nazaran Borsa da tarihi ralliyi hükümete yakın kaynaklar Rus ve Arap parasını koordineli olarak kimi paylara yönelterek başlatmıştı Özel temaslarımızda elde ettiğimiz izlenime nazaran ise hareket birkaç çok büyük Escort Kurtköy mali varlığı olan spekülatörün ortak tasarrufu olup siyasi boyutu yoktu BirGün Gazetesi muhabiri Hava Gümüşkaya ya nazaran Borsada son iki ayda yapılan manipülasyonlarda birinci batan küçük yatırımcı oldu Uzmanlar yaşananları en büyük manipülasyon olarak değerlendirirken SPK birkaç cılız atak ile yetindi Erdoğan a yakın isimlerden bir aracı kurumun yaptığı alımlar dikkat çekici
Borsa da neler yaşandığını tam olarak çözmemiz birkaç ay alacak Fakat girişte sunduğumuz iki teori değişik gelecekler vaat ediyor Şayet ralli bir hükümet teşebbüsü ise seçim yaklaştıkça tekrarlanması çok muhtemel Şayet kişisel bir tasarrufsa başlatanlar en az küçük yatırımcı kadar ziyan gördü ve bir defa daha denemez FÖŞ e nazaran yaşananlar hükümetin yeni tasarrufları dolardan uzak tutup TL cinsinden varlıklar yöneltme teşebbüsüydü tekrarlanacak
Bakalım Havva Gümüşkaya neler yazmış
Borsada bilhassa bankacılık paylarında yaşanan sıradışı yükseliş bilakis döndü Sermaye piyasası uzmanlarına nazaran son iki ayda yaşananlar organize ve açık bir manipülasyon BIST100 endeksi ağustos başından 13 Eylül doruğuna kadar yüzde 40 civarında prim yaparken endeksin içerisindeki ayrışma keskin ve şaşırtan Bankacılık kesimine dair sene başından beri bankaların aleyhine birçok düzenleme ve kısıtlama yapılmışken banka pay senetleri fiyatlarında 30 süreç gününde yaşanan yüzde 135 lik yükseliş ve yükselişin kaldıraçlı konumlarla beslenmeye devam etmesi borsa takas ve teminat sistemini riske etmesi tasaları artırdı
Özellikle kârlılık olarak en makûs performansı gösteren kamu bankaları pay fiyatlarının tuhaf bir halde günlerce süren tavan fiyat serileriyle yükselmesi son birkaç gündür ise taban fiyata çakılmaları böylelikle birçok yatırımcının ve piyasa iştirakçisinin büyük ziyana uğratılması takas sistemi riskinin tehlikeli boyuta gelmesine bütün taraflarıyla mercek tuttuk
EKONOMİ İDARESİ FON YÖNETİCİSİ GİBİ
Ekonomi idaresinin yaklaşık bir aydır halkı borsaya yönlendiren spekülatif açıklamaları dikkat cazip Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati toplumsal medya üzerinden birinci olarak ağustos ayında son olarak da 11 Eylül de borsadaki sayılar ile ilgili adeta bir fon yöneticisi üzere değerlendirmelerde bulundu
23 Ağustos taki açıklamasında döviz kuru ve öteki emtianın getirisinin enflasyonun altında olduğu tabir ederek Vatandaşlara şu an en çok getiriyi getiren Borsa İstanbul Vatandaşlarımızın nereye kanalize olacağı çok açık diyen Nebati 2 Eylül deki paylaşımında Borsa İstanbul un yerli ve yabancı yatırımcının inançla yatırım yaptığı bir mecra haline geldiğini borsanın son devirdeki performansıyla öbür gelişen ülke borsalarından ayrıştığını ve İlerleyen periyotta de bu güçlü seyrin sürmesini beklediklerini söylemişti 11 Eylül de paylaştığı tweetlerde BIST100 endeksi 1 yıllık süreçte yüzde 142 yükseliş kaydetti Bu yükseliş Borsamıza ve şirketlerimize duyulan itimadın en açık göstergesidir diyerek borsada yaşanan yükselişi iktisatta artan üretim ve istihdam kapasitesine dayandıran Bakan Nebati Borsa İstanbul halka açık şirketlerimiz ve yatırımcılarımız açısından her geçen gün daha da cazip hale geliyor tabirlerini kullanmıştı
Bakan Nebati nin borsa tavsiyesinden 13 Eylül doruğuna BIST100 Endeksi nde yükseliş yüzde 20 ye yaklaştı bankacılık endeksindeki yükseliş ise neredeyse yüzde 63 oldu
Sermaye Piyasası Uzmanı Kenan Gözlemci ye nazaran Bakan ın borsa tweetlerinin başta kamu bankaları olmak üzere bankacılık paylarında yaşanan tuhaf yükselişle paralellik arz etmesi beyanat ve tavan fiyatlarının peş peşe gelmesi tuhaf bir tesadüf Bakan ın kendine artı puan yazdırmak için Borsadaki yükselişi ekonomik muvaffakiyete dayandırmaya çalıştığını varsayarsak makroekonomik görünümün yatırımcıya anlattığı öykünün farklı olduğunu söylemek zorundayız
Gözlemci ye nazaran makroekonomik gidişat ve bankacılık kesiminde olumlu bir değişim kelam konusu değil
Bankacılık bölümünde KKM Merkez Bankası ndan ucuz borçlanma imkânı ve TÜFE ye endeksli Hazine tahvili gelirlerinin desteklediği şişkin kârlar birinci bakışta dikkat çekse de terazinin başka kolunda ağır yükler var Koşulların karşılanmasına karşın enflasyon muhasebesinin uygulanmaması nedeniyle banka bilançoları bir ölçüde aldatıcı Bilhassa kamu bankalarında sıkıntılı kredilerin sayılara yansıyan oranların çok üzerinde olabileceği piyasada sıklıkla lisana getirilmekte Ayrıyeten bölümün karmaşık özgür piyasa prensiplerinden uzaklaşan ve yapboza dönmüş kurallar altında ezilmesi iktisat idaresinin bankalara mevduat toplama ve kredi kullanımıyla ilgili daima müdahale etmesi üzere aksilikler düşünüldüğünde banka paylarında ralli sonrasındaki fiyatlamanın ne kadar gerçekçi olduğu düşündürücü
MANİPÜLASYONDA BİRİNCİ KURBANLAR BATTI
Başta kamu bankaları olan Halkbank ve Vakıfbank olmak üzere bütün bankacılık dalı pay fiyatlarında bu türlü kısa müddette ortada hiçbir geçerli bir neden yokken yüzde 250 lere varan yükselişlerin olmasındaki en büyük kolaylaştırıcı etken Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası ndaki VİOP kaldıraç oranları oldu
VİOP yatırımcılar tarafından bilinen lakin borsaya hâkim olmayanların uzak olduğu bir terim En temel sözle vadeli süreç mukavelelerinin alınıp satıldığı organize piyasalar olarak tanımlanıyor
Sermaye Piyasası Uzmanı Gözlemci VİOP daki kaldıraç oranlarıyla birlikte son iki ayda yaşananları şöyle özetliyor
Banka paylarında borsa tarihinde görülmemiş manipülasyonun failleri evvel banka paylarında spot piyasadan fiyat yükseltmeden bir kısım pay toplayarak tahtanın boşluğunu aldılar Bunu yaptıktan sonra bu sefer VİOP da kaldıraç kullanmanın avantajıyla teorik fiyatın üstünde uzun konum almaya başlıyorlar ve doğal olarak bu durumda arbitraj yani faiz oranları ortasında fark oluşuyor
Bu farkı gören arbitraj fonları teorik faizin üstündeki faizden yararlanmak için VİOP da kısa spot piyasada uzun konum alarak spot piyasadaki fiyat yükselten pozisyonuna girdiler
Bu ortada spot piyasayla vadeli piyasa ortasındaki tuhaf faizi gören bir kısım piyasa oyuncuları VİOP da tek taraflı kısa konumu alıyorlar Bunlar bu manipülasyonun birinci batanları sıfatıyla en zavallı kurbanları oluyor
Bu batanlardan kazanılan para ile senaryonun failleri yeni uzun konumlar açıyorlar faizi de yükselterek natürel bu yeni arbitraj fonlarını getiriyor
Bu sistem spotta yüklü pay sahibi yatırımcıların süratli satışa geçmedikleri sürece kendi kendine yürüyen bir sistem ta ki bir banka munzam sandığı ya da bir yatırım fonunun ani ve yüklü satışına kadar Gerçekten hafta ortasında yaşanan da bu
SERMAYE PİYASASI ŞURASI SAĞIR DİLSİZ
Peki tüm bunlar olurken Sermaye Piyasası Konseyi SPK ne yaptı Gözlemci ye nazaran SPK cılız birkaç adım dışında piyasada olup biteni izlemekle yetindi Gözlemci durumun tuhaflığına şöyle vurgu yapıyor
Herhangi bir pay senedi birkaç gün tavan fiyat düzeyinden kapattığında aksiyon alan ya da izliyorum sinyali veren Kurul dan başta kamu bankaları olmak üzere tüm bankacılık bölümü pay fiyatlarında sıra dışı yükselişin yaşandığı bu süreçte nispeten iki küçük özel banka pay senedi süreçlerinde brüt takas ve kredili süreç yasağı önlemi getirmesi dışında yatırımcıyı takas sistemini müdafaaya dönük hiçbir önlem almayan sessiz nereye baktığı muhakkak olmayan hali çok tuhaf bir durum
Bu süreçte Takasbank a da dikkat çeken Gözlemci şöyle devam ediyor Birçok aracı kurum durumu fark eder etmez müşterilerini ve kendilerini kaldıraçlı süreçlerin yaratacağı ziyan riskinden korumak için VİOP başlangıç teminatlarını artırmalarına karşın SPK nin bu süreçlere dair hiçbir önlem almaması takas sistemini ve durum risklerini takip eden Takasbank ın da haftalarca tavan tavan giden bankacılık kontratlarında başlangıç teminatı meblağını yükseltmemesi de ayrıyeten sorgulanması gereken bir tuhaf kısım
Meslek hayatı boyunca bu türlü bir manipülasyonla karşılaşmadığını belirten Gözlemci Şimdi sermaye piyasasındaki herkes ziyan ziyan tespit hesabı içerisinde Binlerce yatırımcı varlıklarını tüketti en çok merak edilen de sistemin takas riski Bu büyük manipülasyonu yapanlar açısından şimdi maç bitmedi onların da durumu iştirakçilerinin mali gücü ile ilgili olacak Her şeyi görmesi gereken SPK ise sağır kör ve dilsiz değerlendirmesinde bulundu
YK Yatırım Strateji Notu Dört Sütun
Doç Dr Cihan Bolgün Borsa da Başdöndüren Hareketlerin Perde Arkası
Financial Times Türkiye ye nereden para geliyor
