Avrupa, Rus gaz kesintisinden sonra güç rasyonuna hazırlanıyor
Bu kış Avrupa’da güç karnesi kaçınılmaz görünmeye başladı.
Alman yetkililer Cumartesi günü, Rusya’nın Gazprom PJSC’sinin kritik değere sahip Kuzey Akım boru çizgisini bakımdan sonra tekrar açmama tarafında son dakika kararı almasının akabinde, en azından şimdilik, arz güvenliğinin garanti altına alındığı konusunda ısrarcı. Depolama devam ediyor ve yeni gaz kaynakları tedarik ediliyor.
Ancak Federal Ağ Ajansı güç düzenleyicisi lideri Klaus Mueller, geçen ay, gaz depolamanın %95’i dolu olsa bile, Rusya’nın akışları durdurması durumunda yalnızca 2-1/2 aylık talep için kâfi olacağı konusunda uyardı. Alman depolama alanı şu anda yaklaşık %85’te.
Paris’teki Sciences Po’da milletlerarası güç profesörü olan Thierry Bros, “AB şu anda kırmızı bölgede, zira gaz eksik olunca daha fazla talep yıkımının gerçekleşmesi gerekiyor” dedi. Talebin ekstradan %3’ünün kesilmesi gerektiğini iddia ediyor.
Avrupa Birliği, gaz için istekli olarak %15’lik bir talep azaltma maksadı oluşturmuş ve gerektiğinde bunu mecburî hale getirme seçeneği sunmuştu. AB diplomatlarına nazaran, güç bakanları 9 Eylül’de acil bir toplantı için bir ortaya gelmeye hazırlanırken, daha evvel düşünülemez görünen adımların artık dikkate alınması mümkün.
Almanya’nın kendi acil durum planı planlanıyor. Şimdi yürürlüğe girmemiş son kademe gaz karnesi içeriyor.
Avrupalı siyasetçiler haftalardır arz kesintileri ihtimaline hazırlanıyor ve talebi azaltmanın yollarını bulmak için çabalıyorlar. Sanayi d kapanıyor ve Moskova’nın güç savaşının yol açtığı ekonomik ziyan nedeniyle euro bedel kaybediyor. Kış ilerledikçe, Avrupa’nın Rusya’ya karşı Ukrayna’yı desteklemeye devam etme kararlılığı test edilebilir.
AB’nin zorladığı %15’lik gaz talebi kesintisi, bloğun karneye bağlamaktan kaçınmasına müsaade verebilirken, hükümetler şimdiye kadar tüketimi azaltmak için harekete geçmekte yavaş kaldılar. Avrupa Kurulu temmuz ayında, alışılmadık derecede soğuk bir kış yahut alternatif kaynaklardan daha düşük gaz ithalatının “daha fazla önemli azalma” riskini artıracağı konusunda uyardı.
Gaz fiyatları geçen hafta düşüyordu, zira tüccarlar Moskova’dan gelen sinyallerin akabinde Gazprom’un tekrar açılmasını bekliyorlardı. Daha sonra son dakika hareketinde, Yedi Grubu’nun Rus petrolünde bir fiyat sonu izlemeyi kabul etmesinden yalnızca birkaç saat sonra, Gazprom, bakım sırasında bir arıza bulunduğundan temasın kapalı kalacağını söyledi.
Zaten bir yıl evvelki düzeyin dört katı olan fiyatlar, pazartesi günü sıçramaya başlayacak ve sanayiler ve hanehalkları üzerinde siyaset yapıcıların harekete geçmesi için daha fazla baskı oluşturacak.
Baltık Denizi’nin altından Almanya’ya uzanan Kuzey Akımı’nın büsbütün durması, Avrupa Birliği’ne gaz sağlayan yalnızca iki ana rota bırakıyor: biri Ukrayna üzerinden, oburu Karadeniz TürkAkım üzerinden. Ukrayna’dan geçen akışlar da önemli biçimde engellendi ve iki bacaktan yalnızca biri çalışıyor.
Kilit boru sınırını süresiz olarak kaybetmek, Almanya’nın bu yıl kapatmayı planladığı nükleer santralleri daha uzun mühlet açık tutması için Almanya üzerindeki baskıyı da artırıyor. Hükümet, bir karar vermeden evvel gerilim testlerinin sonuçlarını hala beklediğini söylüyor, fakat hareket giderek daha mümkün görünüyor.
BNEF, iki nükleer santralin genişletilmesinin gaz talebinin %2,3’ünü kurtaracağını hesaplıyor. Bu da günde 5,4 milyon metreküp demek.
“Nükleer genişleme Almanya için gerekli ve katiyetle bir fark yaratacak” diyor araştırmacı BloombergNEF’te analist olan Kesavarthiniy Savarimuthu. “Her mcm gaz, arz güvenliği ve güç bölümündeki gaz talebini azaltmaya devam etmek için kritik değere sahip.”
Kuzey Akım kapalıyken ve Ukrayna üzerinden akım düşükken, artık işlerin seyri hava durumuna bağlı.
Maxar Technologies LLC’ye nazaran, kış ısıtma döneminin başlangıcı olan Ekim ayı, şu ana kadar Avrupa’nın kuzeyinde ve batısında beklenen olağanın üzerinde sıcaklıklarla ılıman olacak üzere görünüyor. Havanın ne kadar çabuk soğuyacağı, Avrupa’nın depodaki gaz kaynaklarını ne kadar çabuk yakacağını belirleyecek.
Asya ve Avrupa, sıvılaştırılmış doğal gaz için rekabet ediyor ve her iki bölgede de kış bilhassa soğuksa, Avrupa depolarında kışın sonuna yanlışsız tükenme riski var. Siyaset yapıcılar bu yıl baharın erken gelmesini umuyor olacaklar.
Wood Mackenzie Ltd. danışmanlığında araştırma analisti olan Penny Leake, “Almanya’nın kışı atlatması güç olacak ve elbet talep kesintileri yaratacak,” diyor.
Bloomberg
