Dünya Gazetesi nden Şebnem Turhan merkez bankasının elinde eksi 55 milyar dolar civarında swap hariç Çankaya Escort net döviz rezervlerinin bulunduğu bugünlerde sonbahar ve kış aylarında ödenecek dış borç ölçüsünü haber gündemine aldı
Türkiye nin 5 yıllık iflas risk primi CDS leri 880 puanlardan 730 lara gerilese Keçiören Escort de dolar TL 17 95 lira üzerindeki seyrini koruyor Döviz cinsi borçlanma maliyetleri ise geçen yıldan bu yana en yeterli oranda ikiye katlamış durumda Bu ortada ise başta bankalar olmak Etimesgut Escort üzere Hazine ve bankacılık dışı kesimin ağustos aralık aylarını kapsayan devirde itfa yahut çevirmesi gereken 22 23 milyar dolarlık dış borç bulunuyor
Bankalardan Garanti birkaç ay evvel Yapı Kredi ise geçen hafta yüksek maliyetler nedeniyle eurobond yenilemesi yapmayacağını duyurdu Lakin bu 22 23 milyar doların yüzde 100 çevrilmesi bile 5 6 milyar dolarlık finansman açığı yaratıyor
Bu kadar paranın dışarı ödenmesi gerekiyor Fakat bankalar üzere opsiyon kullanılmadığı ve daha az çevrildiği durumda ise içeriye getirilen dolar ve bankaların Merkez Bankası ile swap ölçüsü azalacak Bu da Merkez Bankası nın da etkilenmesi sonucunu doğuracak
Maliyetler çok yükseldi
Bankacılık kesiminden edinilen bilgiye nazaran vadeye hakikat kısa vadelerde dolar borçlanma maliyeti yüzde 9 5 10 düzeylerindeyken 7 8 yıllık uzun vadelerde ise yüzde 10 13 ortasında değişiyor Son 12 aylık devirde ise 50 milyar doları bulan bir dış finansman yükü var Kaynakların verdiği bilgiye nazaran bankaların borç çevirme rasyosu yüzde 90 larda ve yatay seyrediyor
Banka dışı bölümün yüzde 128 lerde lakin yüzde 150 lerden aşağıya gelmeye başladı Ağustos 2020 pandemi devrinde yüzde 70 lerin altına gelmişti
Önümüzdeki periyotta 22 23 milyar doların yüzde 100 çevrilmesinin bile yaklaşık 5 6 milyar dolarlık finansman açığı yarattığını bir bu kadar daha paranın dışarıya ödenmesi gerektiğini vurgulayan kaynaklar Hazine nin ise yaklaşık 3 milyar dolarlık eylülde bir itfası bulunduğunu lisana getirdi Kaynaklar bunun yeni bir borçlanmadan mı yoksa diğer kaynaklardan mı karşılanacağının ise bilinmeyen olduğunu kaydetti
Geçen hafta ise Yapı Kredi Bankası nın Aralık 2022 de vadesi dolacak 1 milyar dolarlık sermaye gibisi tahvilini yenilemeyebileceği şartların yeni ihraç için elverişli olmadığını haberi geldi Bankaların bu yolu seçebileceğini belirten bankacılık kaynakları bu durumun ise içeriye yeni döviz girişini aksatma ihtimali taşıdığına işaret etti
Yüzde 100 oranında yenilenme finansman gereksinimi ortaya çıkarırken yenilenmeme de içeriye döviz girişini etkileyecek Bankaların ve gerçek dalın yüksek maliyetler nedeniyle itfa yolunu tercih edip borçları çevirmemesi durumunda Merkez Bankası ile bankacılık bölümü ortasındaki swap süreçlerinin azalacağını lisana getiren kaynaklar dolar TL yi tutmanın daha da zorlaşabileceğini söyledi
Öte yandan Hazine ve Maliye Bakanlığı nın dünkü TL cinsinden 5 yıl 1 764 gün vadeli sabit kuponlu tahvil ihalesinde net 8 milyar 160 9 milyon TL satış yaptı İhale öncesi yapılan 9 milyar TL rekabetçi olmayan tekliflerle satışla birlikte toplam satış meblağı 17 milyar 160 9 milyon TL ye ulaştı 6 ayda bir yüzde 10 10 kupon ödemeli tahvilin bileşik faizi en düşük yüzde 16 70 ortalama yüzde 17 51 en yüksek yüzde 17 79 düzeyinde oluştu
Kurumsal döviz talebini de etkiler
Tera Yatırım Baş Ekonomisti Enver Erkan da şunları söyledi TCMB nin yayınladığı en şimdiki Mayıs 2022 kısa vadeli borç istatistiklerine baktığımızda Türkiye nin kamu özel kesim olarak 182 3 milyar dolar kısa vadeli dış borcu bulunmaktadır Bu sayılar vadesine bir yıl ve daha kısa kalan dış borçları göstermektedir Bunun borçlu bazında kırılımlarına bakıldığında 118 3 milyar dolarlık kısım özel dal üzerindedir Bankaların 54 3 milyar dolar gerçek dalın 61 1 milyar dolar kısa vadeli dış borcu bulunmaktadır Bu borçların vadesi Mayıs 2023 e kadar gelmiş olacak Aslında kısa vade için en kasvet yaratan mevzu çevrilecek borçların karşılığına dair döviz kurlarının ne olacağının belirli olmaması
Artı olarak Türkiye de kamu ve özel kesimin yeni borç alırken güncellenen risk maliyetlerine katlanması gerek Türkiye nin geçen yıl 300 400 lerde seyreden CDS i şu anda 700 800 lerde seyrediyor Yani ikiye katlanmış bir risk maliyeti var Geçen yıl bu vakitlerde yüzde 5 09 olan 5 yıllık Eurobond faizimiz bugün yüzde 9 36 düzeyinde Kısa vadelerde bu fark oransal olarak artıyor 1 yıllık tenorda mesela dolar bazlı Eurobond faizinde 08 21 08 22 devirleri ortasında yüzde 1 75 ten yüzde 5 33 e bir değişim var CDS deki bu durum da mesela eylül ekim sendikasyonlarında ve dış piyasadan edinilen finansmanda gerçek tesirini gösterir Borç itfalarında döviz kurundaki değişim sendikasyon ve dış borç yenilemelerinde CDS ve faiz devreye girerek borç çevirme maliyetini yükseltecektir Borçların çevrilmesinin finansman açığı kurumsal döviz talebini de tesirler
Bu sefer gerilim daha fazla
Bankalar yenilememe metodunu seçebilir
Haberin tamamı burada
