Hafta boyunca ağır baskı altında kalan TL Cuma günü Putin den gelen müjdelerle dolara karşı Escort Meşrutiyet 5 6 kuruş paha kazanarak 17 92 den kapandı Rusya nın Akkuyu finansmanı için Türkiye ye para yollayacağı haberleri yanında doğal gaz ithalatında ruble kullanılması mutabakatı da TL na dayanak Meşrutiyet Escort Bayan attı TL nın kıymet kazanımı ilerleyen haftalarda daima olabilir mi
Putin in dolaylı olarak dolar TL na müdahalesi Bloomberg de çıkan Akkuyu nun hakim ortağı Rosatom un inşaat masrafları için Meşrutiyet Escort Türkiye ye 20 milyar yollayacağı haberleri ile başladı Haber kurda tesir yaratmadı zira bir çeviri yanlışı vardı Bloomberg makalesi Rosatom un maliyeti 20 milyar tutan nükleer santralq için Türkiye ye bir ölçü para yollayacağını tabir ediyordu
Nitekim bir hafta öncesine ilişkin datalara nazaran Rosatom dan 2 1 milyar gelip TCMB brüt rezervlerinin artışına katkı sağladı Bu katkı sürebilir Birincinin Medyascope dan Okan Yücel geniş Akkuyu değerlendirmesinde şu tespiti yaptı
Akkuyu Nükleer A Ş Genel Müdürü Anastasia Zoteeva IC İçtaş ın bağlı olduğu kontratın feshedilmesinin akabinde projede yer alan Türk şirketlerinin ve alanda çalışan Türk vatandaşlarının sayısının artmaya devam edeceğini belirtti ve Türk şirketlerine şimdiden yaklaşık 3 2 milyar ABD Doları meblağında sipariş verilmiş durumdadır Projede yer alan Türk şirketlerinin ve alanda çalışan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının sayısı da artmaya devam etmektedir Bugün alanda istihdam edilenlerin yüzde 80 inden fazlasını Türk vatandaşları oluşturmaktadır ve bu sayı artmaya devam edecektir dedi
Akkuyu ile ilgili ikinci haber TL da bedel kazanımını başlattı BloombergHT de çıkan haber şu formda
Rosatom un Türkiye iştirakinin Akkuyu daki nükleer güç santrali projesi için 6 1 milyar dolarlık kredi aradığı belirtildi
Rosatom un Türkiye deki iştiraki Türk devlet tahvillerine yatırım yapmak ve sonrasında Akkuyu nükleer santrali ekipman alımı yapmak üzere yedi yıla kadar vadede 6 1 milyar dolarlık kredi çizgisi arıyor
Nihayetinde ise basın Erdoğan Putin tepesinde doğal gaz ticaretinde ruble ve TL kullanımında anlaşma sağlandığını duyurdu
ANALİZ Geçin bunları bir kalem Hamfendi
Bu haberlerin hepsi hakikat lakin Şeytan ayrıntıda TL nın dolara karşı bedel kazanması sürmez Öncelikle geçen bilgi haftasında kurumsalların 2 2 milyar döviz aldığını göz önünde bulundurursak Rosatom dan inşaat harcamaları için gelecek 3 2 milyarın devede kulak kaldığını görürüz Ek olarak bu fonun ne vakit hesaplara gireceğine dair besbellilik de yok
Rosatom un aradığı kredi de TL na takviye vermez zira BloombergHT haberinde ayrıyeten şu ayrıntıya değiniliyor Şirketin basın ofisinin verdiği cevapta Kredi muahedesi fonun projede kullanılmasına kadar Türk devlet tahvilleri ve veya mevduatlarına süreksiz olarak yatırımı kapsayabilir denildi
Dokümanda elde edilecek fonun kullanım gayesi olarak Akkuyu Nükleer Santrali ne ekipman ve hizmet alımından Kazakistan da uranyum deposu geliştirilmesine kadar birçok hedef sıralandı Türk devlet dolar tahvillerinde alım ve mevduat da münasebetler ortasında sıralandı
Muhtemelen kredinin yalnızca bir ölçüsü Akkuyu ya tahsis edilecek Bu kısmın yalnızca bir kısmı döviz mevduat olarak sisteme girecek lakin kıymetli ölçüde Eurobond satın alınması daha akılcı zira getirisi döviz mevduat faizinden misliyle yüksek
Doğal gaz alımında ruble kullanılması ise ödemeler istikrarı muhasebesi açısından şimdi çözemediğimiz bir soru işareti Rusya nın doğal gazı TL yla satacağına katiyetle inanmıyoruz Hiç bir ülke dolarla para eden bir emtiayı süratle paha kaybeden TL yla satmaz Ek olarak altının çizilmesi gereken nokta Türkiye nin Rusya yla ticaretinde hayli büyük ve kronikleşen bir açık verdiği Yani lokal para üniteleri ile ticaret Rus Merkez Bankası nın ithalatçılar ve turistlerin kullanmasına asla imkan olmayan yüksek ölçüde TL rezerv tutması sonucunu getirir
Eğer Türkiye doğal gazı rubleyle alacaksa rubleyi satın almak için herhalde döviz bozduracak Özetle bu muahededen da daima döviz çıkışını azaltacak bir sonuç elde edemiyoruz
Financial Times dan Laura Pitel in Alarm mounts in western capitals over Turkey s deepening ties with Russia başlıklı haberine nazaran Rusya ile ekonomik münasebetlerin derinleştirilmesi Batı da ciddi korku yaratıyor ABD ve veya AB Türkiye ye yaptırım uygulamasa da el altından şirketlerine Türkiye ile Rusya ya gönderilebilecek mallarda ticareti azaltması direktifi verebilir ya da banka ve firmalarımızın dış borçlanmasında zorluk çıkartabilir
Kış aylarında önemli bir tehdit olarak başgösteren dış borç finansmanı ıstırabını aşmak ve TL na bedel kazandırarak enflasyonda bir ölçü rahat nefes almak için Erdoğan ın halkla bağlar grubu daima dışardan para geliyor haberlerini pompalatacak Maalesef seçimlere bir yıldan az kala iktidarını muhafazası garanti görünmeyen Erdoğan a para gelmesi çok sıkıntı ve kreditör için riskli
TL büyük ölçüde cari açık gelişmeleri ve yerleşiklerin döviz talebi ile istikamet bulacak Bu iki başlıkta da işler kış aylarında sarpa saracak Cari açık patlama yapan doğal gaz fiyatları nedeniyle genişlerken kurumsalların yanında bireysellerin de çok yakında KKM den çıkıp döviz mevduata dönmesi mümkün
Dr Artunç Kocabalkan Atilla Yeşilada Toslamak ne demek
Dr Cüneyt Akman DOLARDAN SONRA ARTIK SIRA ALTINDA MI
Temmuz dış ticaret açığında büyük genişleme aylık 10 6 milyar dolar yıllık yüzde 145 artış
