Türkiye İMSAD yapı kesimi ve iktisat etrafları tarafından dikkatle izlenen Aylık Kesim Raporu’nun ağustos ayı sonuçlarını açıkladı. Raporda; yüksek mevsimselliğe karşın yeni alınan işlerde başlayan gerilemeden ötürü, sonbahardan itibaren erken bir yavaşlama muhtemelliğine dikkat çekildi. Rapora nazaran, inşaat materyalleri sanayi üretimi 2022 yılı haziran ayında geçen yılın birebir ayına nazaran değişmezken, yılın birinci altı aylık periyodunda ise geçen yılın birinci altı ayına nazaran yüzde 2,9 arttı.
İnşaat gereci bölümünün çatı kuruluşu Türkiye İMSAD tarafından hazırlanan Aylık Kesim Raporu’nun ağustos ayı sonuçları açıklandı. İnşaat kesiminin 2022 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 10,9 daraldığına dikkat çekilen raporda inşaat dalı ile ekonomik büyüme ortasındaki ayrışmanın arttığı vurgulandı. Raporda şu tespitler yer aldı:
“Diğer iktisadi faaliyetlerdeki büyümeye rağmen inşaat dalı ikinci çeyrekte de küçülerek geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 10,9 daraldı. Yılın birinci çeyreğinde yüzde 7,2 olan daralma, yüzde 7,7 olarak güncellendi. Böylelikle inşaat dalında 2021 yılının üçüncü çeyreğinden başlayarak son dört çeyreğinde küçülme kaydedildi.
İnşaat dalı ile ekonomik büyüme ortasında ayrışma arttı
İnşaat bölümünün kendi iç dinamiklerindeki problemler devam ederken ekonomik büyüme ile ortasındaki ayrışma, yılın ikinci çeyrek devrinde de sürdü. Bu devirde iktisatta yüzde 7,6 büyüme yaşanırken inşaat kesimi yüzde 10,9 küçülme kaydetti. Birinci çeyrekte iktisat yüzde 7,5 büyürken inşaat bölümü güncellenen bilgi ile yüzde 7,7 daraldı. 2020 yılından itibaren inşaat ve konut dalına verilen dayanaklara karşın kesimde kalıcı bir büyüme süreci oluşmadı.
İnşaat Bölümü İnanç Endeksi ağustos ayında geriledi
İnşaat Dalı İnanç Endeksi’nde hudutlu ve kademeli yükseliş, ağustos ayında istikamet değiştirerek 0,5 puan geriledi.
Mevsimsellik, mevcut işlerin seyri ve alınan yeni siparişlerin ölçüsü üzere kesimin iç dinamiklerinin yanı sıra farklı birçok ögeden etkilenen İnanç Endeksi’ni bu devirde, finansmana erişimdeki zorluklar da sınırlamaya başladı.
Mevcut inşaat işleri azaldı
İnşaat dalında mevsimsellik ile artış eğilimine giren mevcut işler düzeyinde beş ay aralıksız süren büyüme trendi, ağustos ayında bir evvelki aya göre 1,7 puanlık kayıpla sona erdi. Bu periyotta mevsimsellik çabucak hemen tüm bölgelerde olumlu tesirini göstermekle birlikte tamamlanan işler yerine başlayan yeni inşaatlar, ağustos ayındaki düşüşü engellemek için kâfi olmadı.
Haziran ve temmuz aylarında hudutlu artışlar gösteren yeni iş siparişleri, ağustos ayında bir evvelki aya göre 0,1 puan azaldı. Alınan siparişler, yılın başlangıç düzeyinin epey üzerinde bulunmakla birlikte yüksek mevsimselliğe karşın yeni alınan işlerde gerileme erken başladı. Bu erken gerileme, yeni inşaat başlangıçları için olumsuz işaret olarak değerlendirilirken, yılın geri kalanında alınacak yeni iş siparişlerine bağlı olarak, inşaat işlerinde sonbahardan itibaren erken bir yavaşlama mümkünlüğünü arttırıyor.
Alınan yapı ruhsatları alan olarak azaldı
Yılın ikinci çeyrek periyodunda alınan yapı ruhsatlarında da gerileme sürdü. Mevcut ekonomik şartlar altında yeni inşaat işleri iştahı zayıf kalırken alınan yapı ruhsatları alan olarak geçen yılın birebir periyotlarına nazaran yüzde 7,8’lik kayıpla 29,33 milyon metrekareye düştü. Bu periyotta alınan yapı ruhsatlarında daire sayısı yüzde 15,3 azalarak 133 bin 424 adet olarak gerçekleşti. Konut ruhsatlarında ise yüksek oranda gerileme kaydedildi.
Alınan yapı müsaadeleri alan olarak yüzde 20,1 arttı
Alınan yapı müsaadeleri yılın ikinci çeyrek periyodunda yüzde 20,1 artış kaydetti. Böylelikle iki çeyrek üst üste daralan yapı müsaadeleri tekrar yükselişe geçerek ikinci çeyrekte 29,19 milyon metrekareye ulaştı. Alınan yapı müsaadeleri daire sayısı geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 22,5 artışla 148 bin 207 olarak gerçekleşti. Biten işlere bağlı olarak arzlar yükselirken yeni konut arzında ikinci çeyrekte hareketlenme yaşandı.
İnşaat materyalleri sanayi üretimi 2022 Haziran ayında değişmedi
İnşaat gereçleri sanayi üretimi 2022 yılı birinci çeyrekte yüzde 4,4 arttı. İkinci çeyreğin birinci ayı olan nisanda yüzde 2,8, mayıs ayında ise yüzde 3,5 büyüme kaydeden inşaat gereçleri sanayi üretimi, haziran ayında değişim göstermeyerek ivmesini kaybetti. Böylelikle yılın birinci altı aylık periyodunda üretim artışı geçen yılın birinci altı ayına nazaran yüzde 2,9 büyüdü. İnşaat gereçlerine yönelik iç talep haziran ayında zayıflarken dış talepte de yavaşlama belirginleşmeye başladı.
Yeni yılda birtakım alt kesimlerde üretim artışları olurken, kimilerinde ise gerilemeler yaşandı. Yılın birinci altı ayında 12 alt kesimde üretim geçen yıla nazaran artarken, 10 alt dalda üretim geriledi.
2022 yılının birinci altı ayında en yüksek üretim artışı yüzde 32,6 ile seramik kaplama materyalleri, yüzde 23,1 ile birleştirilmiş parke ve yer döşemeleri, yüzde 21,4 ile plastik inşaat gereçleri ve yüzde 20,9 ile seramik sıhhat gereçlerinde gerçekleşti. Düz cam ve yalıtım camı üretimi yüzde 16,6, demir çelikten çubuk ve profiller üretimi yüzde 14,2 yükseldi. Buna rağmen yılın birinci altı aylık periyodunda tuğla ve kiremit üretiminde yüzde 17,5, demir çelik radyatörler üretiminde yüzde 13,6, çimento ve betondan eşyalar üretiminde ise yüzde 5,9 gerileme yaşandı.”
