Deutsche Bundesbank Lideri ve Avrupa Merkez Bankası İdare Konseyi Üyesi Joachim Nagel yaptığı değerlendirmede Almanya ekonomisindeki resesyon ihtimalini gündeme taşıdı. Fakat zannettiğiniz üzere çok makûs durumda olduğu için değil.
Enerji krizinin devam etmesi durumunda koşulunu ortaya koydu. Artık bırakın bizim vizyonsuz siyasi değerlendirmelerimizde yer alan ‘çok berbat durumdalar’ sözünü ya da kurgulanmış ‘orada ne yaşadığımızı biliyor musunuz’ cinsinden düzmece Almancı röportajlarını bir kenara ve durumu okuyun.
Almanya’nın bu durumunun vatandaş seviyesinde değil, kamu idaresi sorunu olarak ortaya çıkacağını öncelikle bilmek gerekir. Zira pandemi sürecinde çok önemli yardım aldılar. Ayrıyeten Alman iktisadının geleneğinde özellikle küçük işletmelerini korumak üzere bir hal da var.
İkinci dünya savaşı üzere bir süreçten geçen Almanya’nın, bu tip problemlere dayanımda bizden daha âlâ noktada olduğunu bilmemiz gerekir. Lakin iş burada bitmiyor. Orada yalnızca ‘dişinizi sıkın’ deyip işin içinden çıkmazlar. Kendi vatandaşını ve işletmelerini ayakta tutmaya çalışırken, bunun faturasını da dünyaya ödetmenin yollarını ararlar.
Öncelikle Almanya iktisadının nitekim güç duruma düşmesi, kasanın başında yer alması özelliğiyle Avrupa Birliği iktisadında önemli açmazları da beraberinde getirir. Zira bütçeyi mercek altına almaya başlarlar ve ‘önce can sonra canan’ demekten de imtina etmezler.
Bu başta Güney Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkeyi derde sokar ve AB’de domino tesiriyle art geriye büyük meşakkatleri beraberinde getirir. Pekala orada yağmur yağarsa bizde ne olur?
Her iki ihracatından birini AB’ye yapan Türk firmalarını da gerilerinden sürüklerler. Ya fiyat pazarlıkları ya da düşen adetler gerçeği olarak önümüze çıkar. Yetmez… Bankacılık sisteminde yükleri nedeniyle finansman kahrını da beraberinde getirir.
Avrupa finans sistemindeki bir çöküşten de bizi Körfez’den gelen komik sayılar kurtarmaz. Onlar fakat makyaj yapmaya yarıyor. İngiltere’nin bu temelde Brexit kararını o denli bir durumda yine okumak gerekir.
Almanya resesyona girerse, ülke içine döner. Vatandaşları ortasında ayrım yapmaz. Lakin vatandaş olmayanları ülkelerine geri gönderebilir. Buna ‘biz orada ne çekiyoruz’ diyenler hazır mı? Hazır olmadıklarını biliyoruz; zira daha evvel Hollanda ile yaşanan bir ıstırapta Hollanda hükümeti ‘isteyen gitsin’ deyince tek bir kişi bile dönmedi.
Ancak uzaktan ahkam kesmeyi biliyorlar. Çünkü Türkiye’ye geldiklerinde bu iş avro kazanıp TL harcamaya ve sonra da ‘bu ülke ne kadar rahat’ demeye benzemez. Almanya resesyona girerse zati kendi markası olan Sanayi 4.0’da ekstra atak yapar.
Karanlık fabrikalar gerçeği çok daha erken önümüze gelir ki bu da tedarik sorunu yaşanan dünyada çok rahat açıklanabilecek, fakat buraya mal satanlar açısından da acı sonuçlar doğuracak bir atak olur. Esasen nüfus yapısının yaş ortalaması da buna müsaade veriyor.
Almanya resesyona girerse, dış ticaretimiz içinde neredeyse görece tek istikrarlı ülkeyi kaybederiz. Bu türlü bir durumda Almanya – ABD çelişkisinin de büyüdüğünü görürsünüz. Esasen Sovyet Rusya yıkıldığında GOST standartlarını neredeyse DIN normalarına nazaran kurgulamakta âlâ atak yapan Almanlar’ın Rusya ve doğu blokuyla flörtüne şahit oluruz.
Almanya resesyona girerse jeopolitik riskler de artar. Zira Almanlar’ın bu türlü durumlarda sertleştiğini yakın tarihten biliyoruz. Kısacası kelam söylendiği üzere vatandaşları perişan edecek bir resesyon riski olduğunu sanmıyorum.
Ama Alman iktisadı makro seviyede resesyon yaşarsa, bunun dünya iktisadı ve siyaseti açısından güzel sonuçlar vereceğini de düşünmüyorum. Bu nedenle Almanya resesyona girerse üzerinden siyaset yapanların böylesi telaffuzları sarf ederken iki defa düşünmesinde yarar olduğu kanaatindeyim. Bilhassa ülkemizde…
[email protected]
