2023’te et ve süt krizi geliyor

Elazığ Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Mehmet Çiçek, “Muhtemeldir ki 2023’ün birinci aylarında piyasada et ve süt düşüncesi olacak. Bakanlık Toprak Mahsulü Ofisi’ni devreye sokup besicilere ucuz arpa, Tarım Kredi Kooperatifleri’ni devreye sokup besicilere ucuz yem, Et ve Süt Kurumu’nu devreye sokup bir fiyat verip üreticileri mağdur etmemesi lazım. Yoksa ileride Türkiye’yi et ve süt konusunda büyük bir tehlike beklemektedir” dedi.

Artan maliyetlerden ve bilhassa yem fiyatlarından ötürü birçok üreticinin daldan çekildiğini ve bunun önemli bir et ve süt krizine yol açacağını söyleyen Mehmet Çiçek, şu değerlendirmeleri yaptı:

“Özellikle pandemi, kuraklık, Ukrayna-Rusya savaşı dünyada bir besin krizine sebep oldu ve bu besin krizi devam etmekte. Bilhassa pandemiden ötürü dünyadaki güç derdi tarım eserlerini çok etkiledi. Tarım eserlerinin girdileri 3-4 kat arttı. Gerisinden kuraklık geldi. Bu yıl da tarım üretiminin yüzde 20-30’unu teşkil eden Rusya ve Ukrayna’dan ötürü dünyada bir kriz baş gösterdi. Bu krizden ötürü yem fiyatları arttı. Yem fiyatlarının artmasından ötürü da süt besicileri ineklerini kısma yolladı. Kesite yolladığı için şu an piyasada süt badiresi var, buzağı badiresi var. Cumhurbaşkanımız hasat devrinde 6 bin ve 6 bin 200 TL arpa fiyatı açıkladı. Bugün Tarım Kredi Kooperatifleri’nde 1 torba yem 300 TL. Özel piyasada 320-330 TL. Şu an sesleniyorum. Türkiye’de binlerce ziraat mühendisi ve veteriner var hepsine sesleniyorum; 1 torba yemin 310-320 TL olduğu, 1 kilo arpanın 6-6.5 TL olduğu bir ortamda, bir kilo etin maliyeti 115 TL olduğu 1 kilo sütün maliyetinin 8-9 TL olduğu bir ortamda, siyasi otorite Tarım Kredi Kooperatifleri’nde et düşümüne gitti. Biz enflasyonu düşürülmesi için bütün gayretleri destekliyoruz. Ancak üreticiyi de düşünmek lazım. Hemen Et ve Süt Kurumu’nun bir fiyat güzelleştirmesi yapıp besicileri ve süt üreticilerini mağdur etmemesi lazım. Zira yavaş yavaş besici kesimden çekiliyor. Bugün 105 liraya et fiyatının 10 gün içerisinde 94-95-96 TL’ye düşmesi sonucu, şu an besicilerde bir panik başlamış, beşerler besisini tamamlamamış hayvanlarını kısma götürüyor ve bu neye işaret ediyor? Mümkündür ki 2023’ün birinci aylarında piyasada et ve süt derdi olacak. Artık dışarıdan hazır et, hazır süt getirip bu millete yedirecek. Hemen bakanlık Toprak Mahsulü Ofisi’ni devreye sokup besicilere ucuz arpa, Tarım Kredi Kooperatiflerini devreye sokup, besicilere ucuz yem, Et ve Süt Kurumu’nu devreye sokup bir fiyat verip üreticileri mağdur etmemesi lazım. Yoksa ileride Türkiye’yi et ve süt konusunda büyük bir tehlike beklemektedir.”

Türkiye’de mazot, gübre ve elektrik fiyatları düşmedikçe girdi maliyetlerinin yüksek oluşundan ötürü tarım eserlerinin fiyatlarının da yüksek olacağını belirten Çiçek, Tarım Kredi Kooperatifi marketlerinin hem kasapları hem de besicileri etkileyerek haksız rekabet ortamı yarattığını belirtti. Devletin ivedilikle önlem alması gerektiğini lisana getiren Çiçek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Meselenin temelinde girdi maliyetleri yatmakta. Bilhassa sen Türkiye’de mazotu, gübreyi, elektriği bunları düşünmeyene kadar tarım eserlerinin maliyeti yüksek olduğu için devlet de haklı olarak hububat alımı olsun, yağlı tohumlar olsun, çay olsun, fındık olsun; bugün yarın ayçiçeği fiyatları açıklanacak. Hem muhalefet olsun hem iktidar olsun, büyük bir ihtimalle 15-16 TL fiyat verecek; bu da yağın fiyatını arttıracak. Yani 2 tarafı pis bir değnek problemine döndük. Biz ivedilikle güç ve gübre elektrik ve doğalgaz fiyatlarını düşürme yoluna gitmeliyiz. Yahut denetimli bir formda çiftçi maliyetlerini değişmek için bunların bir otokontrolünü çiftçilere sağlamak lazım ki, çiftçiler ucuz buğday, yağlı tohumlar üretsin bizde ucuz yem alalım hayvanlarımıza verelim, ucuz süt üretelim, ucuz et üretelim ve vatandaş ucuz et ve süt yesin. Şu anki bu türlü marketlerde kısmi olarak etin kilosunun düşürülmesi kısa vadede tahminen bir rahatlık sağlar. Ama uzun vadede Türkiye’yi çok büyük tehlikeler beklemekte hemen devletten acil müdahaleler bekliyoruz.”